نام پژوهشگر: سمیرا صالحی مرزیجرانی
سمیرا صالحی مرزیجرانی محمدرضا عظیمی مقدم
شدت گرفتن آلودگی خاک¬های کشاورزی با کادمیوم، گیاهان را در معرض تنش با این فلز سنگین قرار داده ¬است. دو رقم vada و l94 جو (hordeum vulgare l) واکنش متفاوتی نسبت به اثرات سمی کادمیوم با غلظت5 میلی¬مولار نشان داده¬اند. جمعیت (rils) حاصل از تلاقی دو والد حساس(vada) و مقاوم (l94) در شرایط گلخانه و درطرح کاملا تصادفی با سه تکرار، مورد ارزیابی فنوتیپی برای صفت نکروز، زردی و خشکیدگی برگ¬ها قرار گرفتند. داده¬های ژنوتایپینگ وداده¬های کمی حاصل از این آزمایش، با استفاده از نرم افزارmapqtl.5 مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. با توجه با امکان ارزیابی کیفی مسمومیت کادمیوم در این توده نقشه یابی، صفت خشکیدگی برگها به عنوان یک نشانگر مورفولوژیکی به 957 نشانگر ملکولی به کاررفته در تهیه نقشه ژنتیکی اضافه شد و با استفاده از نرم افزار joinmap3.0 نقشه های پیوستگی تهیه شد. برای این صفت یک qtl بروی کروموزوم شماره 6 در محدوده ای به طول 10 سانتی مورگان، مکان یابی گردید. اینqtl با نشانگرهای مجاور مشابهی باqtl شناسایی شده در همین جمعیت برای مقاومت نسبی به زنگ برگی(rph3) مکان یابی شد. با استفاده از لاین¬های نوترکیب تهیه شده برای نقشه¬یابی دقیق qtl اعطا کننده¬ی مقاومت نسبی به زنگ برگی در جو، امکان نقشه¬یابی دقیق qtl مقاومت به سمیت کادمیوم نیز فراهم شد. تعداد 16 لاین نوترکیب که هر یک دارای قطعات مختلفی ازژنوم والدین درمنطقه qtl مکان یابی شده برای مقاومت به کادمیوم بود در سه تکرار مورد ارزیابی فنوتیپی برای صفت نکروز، زردی و خشکیدگی برگ¬ها قرارگرفتند و با استفاده از اطلاعات ژنوتایپینگ لاین های نوترکیب و آنالیز داده¬های کیفی حاصله، محلqtl مقاومت به کادمیوم در روی کروموزوم 6 جو در ناحیه ای به اندازه هفت دهم سانتی مورگان بین دو نشانگرgbs0164 وhvm74 مکان یابی دقیق گردید. نتایج این تحقیق می تواند متعاقبا در کلون کردن اولین qtl مقاومت به کادمیوم در جو مورد استفاده قرار گیرد. کلمات کلیدی: مقاومت به کادمیوم، مکان¬یابی qtl ، جو، نکروز و کلروز برگ¬ها