نام پژوهشگر: علی اصغر دلدار
علی اصغر دلدار یوسف سیدنا
اسید آمینه ال - لیزین یکی از اسیدهای آمینه ضروری برای دام و طیور می باشد، لذا در تغذیه آنها به عنوان یک مکمل غذایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است . امروزه متداولترین منایع تولید لیزین، میکروارگانیسمها و خصوصا باکتریهای دو گونه بروی باکتریوم و کورینه باکتریوم می باشند. به منظور افزایش تولید این اسید آمینه در باکتریهای فوق، از ایجاد جهش و گرینش در سویه های مناسب استفاده می شود. سویه هایی که بدین ترتیب جدا می شوند از قدرت تولید بالایی برخوردار هستند. در پروژه حاضر از brevibactrium linens ptcc 1603 برای تولید ال - لیزین استفاده شد. بدین منظور این باکتری در معرض uv و (n - methyl - n - nitrosoguanidine) ntg قرار داده شد تا پس از جهش زایی موتانتهای موردنظر جدا شوند. برای دستیابی به این موتانت (ها) چندین مرحله اصلی شدند: 1 - مقدار ال - لیزین تولید شده توسط سویه والد محاسبه شد (56/5 mg/l) 2 - منحنی مرگ این سویه در مقابل پرتوهای uv رسم شد و زمان و فاصله مناسب (اپتیمم) برای دستیابی به 1 درصد، بقای سلولی محاسبه گردید. بدین منظور 0.1 ml سوسپانسیون باکتری (2/3×104 cell/ml) بر سطح محیط مغذی پخش گردید و سپس تحت شرایط انتخابی تابش داده شد. نتیجه این مرحله از مطالعه تعیین فاصله 35cm از منبع تابش (لامپ 15 w پرتوهای فرابنقش) و زمان 30s به عنوان شرایط اپتیمم تابش دهی بود. 3 - پس از جهش زایی با uv، یک موتانت با 151mg/l تولید لیزین، از بین 25 موتانت دیگر انتخاب شد. این موتانت mu24 بود. 4 - موتانت mu24 بار دیگر در معرض موتاژن قرار گرفت لیکن در این مرحله از ntg استفاده شد بطوری که غلظت نهایی ntg در سوسپانسیون باکتری 400?g/ml بود. در این مرحله 15 موتانت مناسب انتخاب گردیدند که از بین آنها mn97 بالاترین مقدار تولید را نشان می داد. تولید لیزین در این موتانت 2214mg/l بود. این موتانت نسبت به متیونین اگزوتروف و آستانه نیاز آن 30?g/ml بود. 5 - موتانت اخیر برای دومین بار در معرض ntg قرار گرفت . هدف از این مرحله جهش زایی جداسازی موتانتهای مقاوم به آمینواتیل سیستئین (aec) بود. در این قسمت از مطالع 18 موتانت در محیط حداقل حاوی 10g/c آمینواتیل سیستئین رشد کردند. مقدار لیزین تولید شده توسط این موتانتها مطالعه شد که موتانت 5017mg/ml mn97.8 لیزین بعنوان بهترین تولید کننده انتخاب گردید. موتانت mn97.8 همزمان با اگزوتروف بودن موتانت تنظیمی نیز بود. در تمام مراحل فوق برای مقایسه مقدار تولید لیزین در موتانتها و تعیین معنی داری بودن اختلاف بین آنها از آنالیزهای آماری (از جمله crd: طرح کاملا تصادفی) استفاده شد.