نام پژوهشگر: سما مدیرروستا
سما مدیرروستا حسن ذوالفقارزاده
ایران دارای تاریخ کهن بوده و در دل خود دریایی از گنجینه های بی بدیل را داراست. برخی از این گنجینه ها شامل روستاها و شهرهای پلکانی نظیر ابیانه، ماسوله و کندوان می باشند که در دامنه کوه و بر روی شیب قرار دارند و از جمله مراکز گردشگری سرزمین ما به حساب می آیند. باید توجه کرد که معماری گذشته، چه به واسطه ی نوع نگرش به انسان و محیط و چه از بابت راهکارها، زمینه ی ارزشمندی برای کاوش می باشد. در این پژوهش سعی بر آن شده تا با بررسی و تحلیل و مقایسه معماری پلکانی در نقاط مختلف ایران به اصول و ضوابط کلی دست پیدا کرده تا بتوان از این اصول در ساخت بناها و شهرک های جدیدی که بر روی شیب طبیعی کوه ها بنا می شوند استفاده کرد و از آن جا که هیچ روش یا توصیه قطعی درباره معماری پایدار وجود ندارد، توجه به مصادیق معماری پایدار در معماری سنتی ایران، در جهت آگاهی معماران مفید به نظر می رسد. در نتیجه معماری پلکانی در ایران به عنوان مصداق هایی از معماری پایدار ، مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت در راستای تحقق پایداری، ضمن تحلیل این موارد، با تاکید بر مباحث اقلیمی و پایداری محیط، راهکارهای اقلیمی به کار برده شده در آنها استخراج خواهد شد و از آنها برای طراحی شهرک پلکانی پایدار در منطقه بومی ابیانه استفاده خواهد شد. لذا به منظور بررسی مصادیق معماری پایدار در معماری بومی و سنتی ایران فرضیات ذیل مطرح شده و بررسی خواهد شد: 1- آیا در معماری سنتی ایران حفظ محیط زیست و صرفه جویی در مصرف انرژی مورد توجه بوده است؟ 2-ویژگی های اقلیمی بر معماری سنتی هر منطقه چه تاثیری گذاشته است؟ 3-آیا ویژگی های محیطی نظیر توپوگرافی منطقه و طبیعت اطراف بر معماری بومی ایران تاثیر گذاشته است؟ 4-کدام اصول در معماری سنتی ایران را می توان بازآفرینی کرد و در جهت نزدیک شدن به معماری پایدار به کار برد؟ 5- چه عواملی موجب پایداری محیط زیست و افزایش دوام بناها در معماری سنتی ایران شده است؟ روش تحقیق توصیفی، تحلیلی می باشد و برای بدست آوردن نتایج مطلوب و ارائه پاسخ مناسب به سوال های فوق از تحقیق کتابخانه ای اعم از کتاب، مقالات و سایت استفاده شده است که در نهایت با مطالعات میدانی و استناد به نمونه های موردی در اقلیم های متفاوت، به جمع بندی نهایی رسیده است. به طور کلی معماری منطبق با محیط زیست و اقلیم، بازآفرینی الگوهای معماری سنتی و همچنین استفاده از راهکارهای طراحی و توسعه پایدار پایه های طراحی این مجموعه است که بتواند با قلب و روح شهروندان ارتباطی صمیمانه برقرار کند. محور اصلی در موضوع انتخابی فهم اصول حاکم بر معماری بومی منطقه و چگونگی استفاده بهینه از این اصول در طراحی پایدار می باشد. امروزه طراحی پایدار در ساختمان های جدید کم و بیش دیده می شود، حال چه بهتر است که سعی در طراحی شهرک ها و در نتیجه شهرهای پایدار کرده تا بتوان کره زمین را از خطر نابودی نجات داد.