نام پژوهشگر: پریدخت امین
پریدخت امین کابک خبیری
واقعه یازدهم سپتامبر و تحولات پس از آن، خاورمیانه را به نظام بین الملل مرتبط و اهمیت این منطقه را در توازن قدرت بین المللی افزایش داد. این امر باعث شده است آرایش نظامی ایالات متحده در منطقه پس از پایان جنگ سرد و به ویژه پس از یازدهم سپتامبر افزایش یابد. در این راستااهداف راهبردی و درازمدت آمریکا که به وسیله حضور سخت افزاری و هم از طریق اصلاحات اقتصادی، سیاسی و امنیتی طرح خاورمیانه بزرگ و با بهره مندی از منابع نفت و گاز خاورمیانه دنبال میشد به دنبال ادغام خاورمیانه در نظام اقتصاد سیاسی جهانی بود که آثار آن را در اقدامات نظامی این کشور درافزایش پایگاه های نظامی در کشورهای مختلف خاورمیانه، لشکرکشی و اشغال کشورهایی چون افغانستان، عراق ،حمایت بی قید و شرط از اسرائیل ،حمایت از حکومتهای پادشاهی وابسته به غرب و همچنین مقابله با کشورهای حامی جبهه مقاومت علیه اسرائیل با اتخاذ سیاستهایی چون سرنگونی ویا تضعیف ساختار سیاسی این کشور بویژه در لبنان، سوریه و برخی کشورهای دیگر منطقه بود که برایند این سیاستها تاثیرات مستقیم و متفاوتی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته بر جای گذاشته است به طوری که در سایه سیاستهای امریکا در عراق و افغانستان، دو رقیب سرسخت ایران، یعنی طالبان در افغانستان و صدام در عراق در پرتو این تحولات از معادلات منطقه حذف شدند . در پرتو این حوادث، نه تنها آمریکا با ایران هم مرز شده است بلکه جریانات همسو با ایران به قدرت رسیده اند و نقش ایران در تحولات منطقه و به ویژه در عراق، گسترش یافته است. درحوزه های دیگر فشار آمریکا در پروندة فلسطین و لبنان، دو تأثیر عمده داشته است. اول، این که جریان سازش را به دلیل حمایت های یکجانبه از اسرائیل تضعیف کرده است و دوم، این که، جریان مقاومت را به دلیل جلوگیری از ایفای نقش سازنده و محروم کردن از حقوق قانونی خودش برای مبارزه و مقاومت، جدی تر و منجسم تر کرده است. برآیند هر دو جریان به نفع ایران و گسترش دهندة دامنة نفوذ این کشور است. در سایة این تحولات،وجهة آمریکا به شدت در نزد افکار عمومی تخریب شده و کشورهای سازشکار نیز تحت فشار افکار عمومی مردم کشور خود قرار دارند و این در حالی است که جمهوری اسلامی، روزبه روز بر دامنه و گسترة نفوذ خود در منطقه افزوده است که در پژوهش حاضر بدان پرداخته می شود. واژگان کلیدی: سیاست خارجی ،آمریکا، ایران، خاورمیانه،امنیت،امنیت منطقه ای ایران