نام پژوهشگر: زهرا مشرف
زهرا مشرف محمد زارع
خشکسالی به عنوان بلای طبیعی و پدیده ای اجتنابناپذیر در مناطق خشک و نیمه خشک که مسائل مدیریت منابع آب امری ضروری است، وقوع می یابد. در دهه های اخیر بین حوادث طبیعی که جمعیت های انسانی را تحت تاثیر قرار داده است، پدیده خشکسالی از نظر فراوانی، شدت، مدت، فضای تحت پوشش، تلفات جانی، خسارت های اقتصادی و اثر های اجتماعی دراز مدت در جامعه، بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است. بررسی روند شدت خشکسالی در بعضی مناطق از جمله استان یزد که به طور عمده تحت شرایط آب و هوای خشک می باشد، یک امر مهمی است. در این مطالعه، از شاخص های خشکسالی برای ارزیابی روند شدت خشکسالی در منطق? مورد مطالعه (یعنی ایستگاه های سینوپتیک و هیدرومتری استان یزد)، برای طول دوره آماری 20 سال(2010-1990) استفاده شده است تا تصویر جامعی از وضعیت خشکسالی را به طور منطقه ای، در قالب محدوده ای از اعداد بیان نمایند. شاخص های خشکسالی هواشناسی (standardize precipitation index)spi، reconnaissance drought index)) rdiو شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی discharge index standardize)sdi در سری های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18 و 24 ماهه محاسبه و روند آنها با آزمون غیر پارامتری mann-kendall بعد از حذف همبستگی درونی داده ها با عملیات pre-whitening مورد بررسی قرار گرفت. نتایج، روندی نزولی مستمر هر سه شاخص خشکسالی spi، rdiو sdi در سری های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18 و 24 ماهه در طول دو ده? اخیر در استان یزد را نشان می دهد. همچنین سری های زمانی طولانی مدت12، 18، 24 ماهه روند واضح تر و بیشتری نسبت به سری های کوتاه مدت1، 3، 6، 9 ماهه نشان دادند. کاهش روند هر سه شاخص مذکور، نشان دهنده ی افزایش روند شدت خشکسالی در دو دهه اخیر است. از آنجا که منابع آب به ویژه منابع آب زیرزمینی اغلب تحت تاثیر خشکسالی های بلند مدت هستند، در نتیجه افزایش روند شدت خشکسالی یک تهدید برای مدیریت منابع آب مورد مطالعه است.