کاربرد جاذب های طبیعی برای اصلاح درجای خاک های آلوده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این میان، دیاتومیت از جمله جاذب های معدنی کم هزینه است که با توجه به خصوصیات منحصر به فرد و بالا بودن سطح ویژه آن، در فیلتراسیون فاضلاب های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور بررسی تأثیردیاتومیت های اصلاح شده بر توزیع و تحرک فلز سنگین دو ظرفیتی سرب در خاک، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل با سه تکرار طراحی و اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل زمان (1 و 30 روز)،ماده آلی (حضور و عدم حضور ماده آلی)، سه نوع جاذب (دیاتومیت خام (r-d)، دیاتومیت کلسینه شده (c-d) و دیاتومیت منگنزدار (mn-d)) و هرکدام در سه مقدار (صفر، 1 و 2%) بود. در این پژوهش روش های تک پالایی (کاربرد جاذب ها به تنهایی) و هم پالایی (کاربرد جاذب ها و ماده آلی) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج کاربرد جاذب ها و مقادیر آن ها بر خصوصیات شیمیایی خاک، نشان داد که کاربرد مقادیر 1 و 2% از دیاتومیت منگنزدار افزایش معنی دارph و ec را به دنبال داشت. کاربرد جاذب ها بر غلظت سرب در بخش های تبادلی، کربناتی و آلی و شکل قابل استخراج سرب با dtpa،معنی دار شد. در سه بخش تبادلی، کربناتی و آلی، با وجود اینکه کاربرد جاذب ها به تنهایی سهم عمده ای در تغییر گونه بندی سرب در خاک داشتند، اما روش هم پالایی موثرتر بوده است.دیاتومیت منگنزدار نسبت به دیاتومیت خام و کلسینه شده،بیش ترین تغییر را در کاهش فراهمی و توزیع سرب نشان داد. به طوری که در روش هم پالایی و در بخش کربناتی، 100% کاهش غلظت سرب در تیمار دیاتومیت منگنزدار با سطح 2% مشاهده شده و به عبارتی اصلاح دیاتومیت با کلرید منگنز خصوصیات جذب دیاتومیت را بهبود بخشید. اما تأثیر کلسینه کردن دیاتومیت در محیط خاک چشمگیر نبود.همچنین در بازه زمانی 30 روز، اختلاف معنی داری در غلظت سرب در بخش های ذکرشده(به استثنای بخش آلی) مشاهده شد. با این وجود، سرعت تغییرات 1 روز بعد از اعمال تیمارها، به مراتب بیشتر بود.به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که دیاتومیت توانایی جذب فلز سنگین سرب را در محیط خاک داشته و این توانایی با اصلاح خصوصیات جذب و افزایش غلظت آن، بهبود می یابد.