نیم پخت کردن یکی از روش های هیدروترمال است که پس از برداشت و پیش از فرآیندهای خشک کردن و پوست کنی بر روی شلتوک اعمال می¬گردد و با افزایش سختی و مقاومت دانه¬های برنج باعث کاهش درصد خرد شدگی آن در حین عملیات فرآوری می¬گردد. همچنین در حین فرآیند نیم پخت کردن ویتامین¬ها و مواد معدنی از پوسته به مغز دانه جذب شده و در طی عملیات پوست کنی و سفید کنی دانه مواد مغذی کمتری از دست خواهد رفت. نیم پخت کردن در برنج شامل سه مرحله خیساندن، بخاردهی و خشک کردن می¬باشد. در این تحقیق به منظور انجام فرآیند نیم پخت کردن، شلتوک¬ها به مدت یک ساعت در آب داغ با دمای 70 درجه سانتی گراد خیسانده شده و در چهار دوره¬ی زمانی (صفر، 5، 10 و 15 دقیقه) در فشار اتمسفر بخاردهی شدند. مرحله خشک کردن توسط دو نوع خشک کن پیوسته و خورشیدی فعال مختلط و در سه دمای هوای ورودی به خشک کننده (35، 40 و 45 درجه سانتی گراد)، انجام شد. نتایج نشان داد کلیه اثرهای دمای هوای خشک کن و مدت زمان بخاردهی، بجز اثر متقابل دما و بخاردهی بر نیروی شکست و عملکرد برنج سالم شلتوک رقم هاشمی معنی دار بود (p<5%). بهترین راندمان تولید برنج سالم و کمترین درصد ترک در هر دو روش خشک کردن در دانه-هایی مشاهده شد که پس از خیساندن به مدت 10 دقیقه بخاردهی شده و با دمای 35 درجه سانتی گراد خشک شدند. به طور کلی مشاهده شد که در دانه هایی که به روش خورشیدی مختلط خشک شده بودند در هر سه دما نسبت به خشک کردن به روش پیوسته درصد ترک بیشتر شده و نیروی شکست نهایی و همچنین راندمان برنج سالم کاهش یافت. نتایج نشان داد که افزایش مدت زمان بخاردهی تا حد مطلوب و کاهش دمای هوای ورودی به خشک کننده اثر مثبت روی نقطه تسلیم برنج و در نتیجه عملکرد برنج سالم دارد. در این پژوهش، به منظور برآورد دو متغیر وابسته عملکرد برنج سالم و درصد ترک در دو روش خشک کردن از شبکه¬های عصبی مصنوعی استفاده شد. نتایج نشان داد استفاده از شبکه عصبی مصنوعی ابزاری مناسب برای مدل کردن و مقایسه تاثیر دو روش خشک کردن بر عملکرد برنج سالم و درصد ترک برنج نیم پخت شده می¬باشد.