شعر فارسی، قالبهای گوناگونی دارد که از میان این قالبهای متنوع، دوبیتی قالبی کهن و اصیل است که زبان حال و محبوب غالب ایرانیان و در اصل محصول ابتکار و نبوغ ذهنی آنان است. این قالب شعری، از فرمهای کوتاه، موجز و مختصر شعر فارسی به حساب می آید که از دوران دور به نام فهلویات و به صورت لهجه های محلی رواج داشته و جان مایه ی ادبیات عامیانه بوده است. مشهورترین و شاخصترین دوبیتی سرا، بابا طاهر عریان همدانی است که شاعری عارف، ساده و روستایی بوده که از میان مردم برخاسته بود. در پژوهش حاضر، به طور گسترده به همه ی جوانب قالب دوبیتی پرداخته شده و خاستگاه، چگونگی شکل گیری و دوره های اوج و فرود، ویژگیها، مضامین، تحولات و نمایندگان دوبیتی، در شش فصل مورد بحث و بررسی توصیفی یا تحلیلی قرار گرفته، و نتایج هر فصل نیز در شکل جداول و نمودارها نشان داده شده است، و فی المجموع، ضمن معرفی ویژگیها و قابلیتها و توانمندی های منحصر به فرد این قالب، مشخص شده که دوبیتی، قالبی همگانی و فراگیر بوده و تحولات فراوانی را از سر گذرانده و همواره ـ از گذشته تا روزگار ما ـ مورد توجه شاعران و مخاطبان عام و خاص بوده است.