نام پژوهشگر: ابراهیم طاهری نسب
ابراهیم طاهری نسب فاطمه پناهی
تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه¬خشک و خشک نیمه¬مرطوب در اثر فعالیت¬های انسانی و شرایط اقلیمی را بیابان¬زایی گویند. این پدیده امروزه به صورت یک معضل جدی دامن¬گیر جوامع بشری شده و سالانه خسارات جبران ناپذیری را از جنبه¬های مختلف به بخش¬های اقتصادی و اجتماعی وارد می¬نماید. تا کنون روش¬های متعددی برای برآورد شدت و تهی? نقش? بیابان¬زایی در سطح دنیا صورت گرفته که هر کدام دارای نواقص و فاکتورهای محدود به مناطق خاص می¬باشد. روش esas از جدیدترین این روش¬هاست که در سال 1999 توسط کمیسیون اروپا ارائه شده و در بیشتر کشورهای اروپایی و خاورمیانه به کار برده شده است. تعیین عامل اصلی بیابان¬زایی و در نهایت ترسیم نقش? وضعیت فعلی بیابان¬زایی منطقه را می¬توان از اهداف مورد نظر در این تحقیق برشمرد. در این تحقیق سعی شد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، عوامل اصلی که منجر به تشدید روند بیابان¬زایی در منطق? ابوزیدآباد کاشان و در هر یک از واحدهای¬کاری می¬شود را شناسایی کرده و مورد ارزیابی قرار داد. امتیازدهی به شاخص¬ها بر اساس مدل بیابان¬زایی esas صورت گرفت. با استفاده از روش فوق هر یک از شاخص¬های مورد مطالعه در واحدهای-کاری مورد بررسی قرار گرفت و برای هر شاخص لای? اطلاعاتی تهیه شد سپس داده¬های به¬دست آمده وارد محیط gis شده و برای هر معیار مورد نظر یک لای? اطلاعاتی ساخته شد. در نهایت با تلفیق و تعیین میانگین هندسی لایه¬های اطلاعاتی چهار معیار مورد بررسی در منطقه بر اساس مدل مورد مطالعه (esas)، نقش? شدت بیابان¬زایی منطقه به¬دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از نقش? به¬دست آمده 68/24 درصد (32/15898 هکتار) آن جز تیپ بحرانی با شدت کم قرارگرفته و 44/44 درصد (57/28623 هکتار) جز تیپ بحرانی با شدت متوسط و 86/30 درصد (84/19873 هکتار) درصد از مساحت منطقه جز تیپ بحرانی با شدت زیاد می¬باشد. در نهایت با توجه به نتایج به¬دست آمده مهم¬ترین عامل بیابان¬زایی منطقه عوامل مدیریتی شناخته شدند.