نام پژوهشگر: احمد لطفی مزرعه شاهی
احمد لطفی مزرعه شاهی محمدحسین پورکاظمی
پس اندازهای داخلی و وام¬های خارجی در هر کشور از مهم¬ترین منابع تأمین مالی سرمایه و رشد اقتصادی محسوب می¬شوند. پس¬اندازها با نوسانات بازدهی سرمایه و وام¬های خارجی نیز با نرخ بهره متغیر مواجه¬اند. نا¬اطمینانی در بازدهی سرمایه و نرخ بهره می¬تواند منجر به انحراف تصمیمات عوامل اقتصادی در زمینه پس¬انداز، مصرف و سرمایه¬گذاری شود و بسته به نوع رفتار مردم باعث تغییر در نرخ رشد اقتصادی گردد. تحقیق حاضر نرخ رشد اقتصادی را تحت نا¬اطمینانی در بازدهی سرمایه و نرخ سود داخلی و بهره خارجی (به صورت حرکت براونی استاندارد) با استفاده از کنترل بهینه تصادفی محاسبه و آن را با نرخ رشد اقتصادی متعین مقایسه می¬کند. همچنین، رابطه بین نرخ رشد بهینه درونزای تصادفی نااطمینانی در بازدهی سرمایه و نرخ بهره (سود داخلی/بهره خارجی) هم از جنبه نظری و هم تجربی در اقتصاد ایران بررسی می¬شود. نتایج نظری بیانگر آن است که اگر ضریب ریسک گریزی نسبی کمتر از واحد باشد، متوسط نرخ رشد بلند مدت اقتصادی تصادفی از متعین کمتر خواهد بود و با افزایش میزان نااطمینانی در بازدهی سرمایه و بازدهی خالص مورد انتظار (بازدهی سرمایه منهای نرخ بهره) رشد اقتصادی کاهش می¬یابد. همچنین، سطح بهینه بدهی های خارجی برای تأمین مالی سرمایه در شرایط نااطمینانی در نرخ بهره وام های خارجی تابعی از بازدهی خالص مورد انتظار است. در مطالعه موردی، با استفاده از داده های داخلی اقتصاد ایران در دوره 89-1353، ابتدا بر پایه معادله دیفرانسیل تصادفی، مدلی پویا برای تولید ناخالص داخلی شبیه سازی و متوسط نرخ رشد اقتصادی، از روش ناپارامتری، 85/3% برآورد شد. سپس، رابطه بین نااطمینانی در بازدهی سرمایه و بازدهی خالص سرمایه (حاصل از مدل واریانس ناهمسانی شرطی خودرگرسیو تعمیم یافته) و نرخ رشد اقتصادی با استفاده از تکنیک¬های اقتصاد سنجی بررسی و مشخص گردید که طی این دوره رشد اقتصادی ایران با نوسانات بازدهی سرمایه و بازدهی خالص سرمایه رابطه¬ای منفی داشته است. بعلاوه، براساس داده¬های موجود اقتصاد ایران طی سالهای 1359 الی 1389 و در قالب نتایج مدل رشد درون¬زای تصادفی، نسبت¬های بدهی خارجی و کسری حساب جاری به gdp محاسبه شد.