جایگزینی نفت کوره با گاز طبیعی در کوره های آجرپزی، یکی از عوامل موثر بر کاهش آلودگی هوا و همچنین کاهش هزینه این کوره ها است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی تأثیر گازسوزشدن کوره های آجرپزی در کاهش آلودگی هوا و تعیین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد مدیران این کوره ها در زمینه مصرف بهینه گاز طبیعی پرداخته است. بدین منظور، آلاینده های هوای تولیدی ناشی از مصرف گاز طبیعی کوره ها و همچنین آلاینده های تولیدی با فرض مصرف نفت کوره به جای گاز طبیعی در این کوره ها در این مدت با هم مقایسه و میزان کاهش هر کدام از آلاینده ها بر حسب تن مشخص شد. سپس با استفاده از قیمت هر لیتر نفت کوره و هر مترمکعب گاز طبیعی، میزان صرفه جویی ریالی و همچنین بر اساس مطالعات انجام شده توسط بانک جهانی و سازمان حفاظت محیط زیست ایران، میزان صرفه جویی در هزینه های اجتماعی تخریب محیط زیست ناشی از استفاده از گاز طبیعی به جای نفت کوره محاسبه شد. نتایج نشان داد که از ابتدای گازسوزشدن کوره های آجرپزی استان یزد (از سال 87) تا پایان شهریور 91، از تولید و انتشار گاز co2 به میزان 71/130485 تن (29/27 درصد) و از انتشار سایر آلاینده ها شامل nox به میزان 41/1047 تن (26/65 درصد)، so2 به میزان 61/7534 تن (98/99 درصد) و spm به میزان 61/113 تن (76/70 درصد) کاسته شده است. میزان صرفه جویی ریالی ناشی از گازسوزشدن این کوره ها در طی این مدت، 187,577,798,216 ریال بوده است. علاوه بر صرفه جویی ریالی ذکرشده، مقدار 130,856,379,129 ریال در هزینه های اجتماعی و زیست محیطی ناشی از انتشار آلاینده ها به اتمسفرصرفه جویی شده است. همچنین نتایج نشان داد که ظرفیت تولید کوره های آجرپزی بعد از گازسوزشدن تغییری نکرده است و کاهش آلودگی هوا بیشترین نقش را در ترغیب مدیران کوره های آجرپزی برای گازسوزکردن کوره ها دارد. جهت بررسی سطح آگاهی، نگرش و عملکرد مدیران کوره های آجرپزی در زمینه مصرف بهینه گاز طبیعی، پرسشنامه ای شامل 45 سوال مربوط به وضعیت آگاهی، نگرش و عملکرد تهیه و توسط 44 نفر از مدیران کوره های آجرپزی گازسوزشده تکمیل گردید. سپس داده های بدست آمده از طریق نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر آن بوده است که آگاهی مدیران کوره های آجرپزی در سطح کم (میانگین: 25/4) و عملکرد آنها در سطح متوسط (میانگین: 65/11) می باشد. بین متغیرهای آگاهی و نگرش مدیران کوره های آجرپزی رابطه معناداری وجود دارد. ولی بین متغیرهای آگاهی و عملکرد و نگرش و عملکرد مدیران کوره های آجرپزی در زمینه مصرف بهینه گاز طبیعی رابطه معناداری وجود ندارد. میزان آگاهی، نگرش و عملکرد مدیران کوره های آجرپزی در زمینه مصرف بهینه گاز طبیعی به لحاظ سطح تحصیلات تفاوت ندارد.