نام پژوهشگر: مینا ذوالفقاری
مینا ذوالفقاری جعفر نیکبخت
سال های اخیر، دولت جهت حفظ منابع آب بخصوص منابع آب زیرزمینی، اقدام به اعطای تسهیلات کم بهره به کشاورزان جهت اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار کرده است. در این شرایط میزان آب قابل برداشت از منابع آب زیرزمینی تقلیل می یابد. متأسفانه زارعین بعد از اجرای سیستم آبیاری تحت فشار، با حق آبه ذخیره شده خود در این شرایط، اراضی بیشتری را با اجرای آبیاری تحت فشار به زیر کشت می برند. این مسئله باعث کاهش میزان آب برگشتی از کشاورزی به آبخوان و افت بیشتر سطح ایستابی خواهد شد. در همین راستا پژوهش حاضر به منظور پیش بینی تأثیر توام افزایش راندمان آبیاری و سطح زیر کشت بر سطح آب زیرزمینی آبخوان دشت تسوج انجام گرفت. پیش بینی با استفاده از داده های بلندمدت ماهانه (از مهرماه 1380 تا شهریورماه 1391) و به کمک شبکه های عصبی مصنوعی انجام پذیرفت.ابتدا محدوده آبخوان بر اساس اطلاعات 10 چاهک مشاهده ای موجود با کمک روش تیسن، پلی گون بندی شد. سپس میزان آب ورودی و خروجی به هر پلی گون از طریق بارش، چاه، چشمه، قنات و تبخیر برآورد شد. در نهایت با تعریف 4 معماری مختلف برای شبکه های عصبی مصنوعی، بهترین معماری بر اساس معیاره ضریب تببین تعیین گردید و سطح آب زیرزمینی برای 24 ماه آینده (مهرماه 1391 تا شهریور ماه 1393) در هر چاهک در سه حالت انجام آبیاری مزارع و باغات به روش ثقلی، تبدیل آبیاری ثقلی به تحت فشار و تبدیل آبیاری ثقلی به تحت فشار همزمان با افزایش سطح زیر کشت با استفاده از آب ذخیره شده، پیش بینی شد.بر اساس نتایج،با تبدیل سیستم آبیاری ثقلی به تحت فشار سطح آب زیرزمینی در شهریورماه 1393،43/2 متر (62/12میلیون مترمکعب) نسبت به شرایط آبیاری ثقلی افزایش خواهد یافت اما با تبدیل سیستم آبیاری ثقلی به تحت فشار توأم با افزایش سطح زیر کشت این مقدار 35/2 متر (22/12 میلیون مترمکعب) کاهش خواهد یافت.