ادبیات فارسی گنجین? ارزشمندی از ساقینامهها و مغنّینامههای شاعران ایران زمین است. ساقینامه، گونهای منظوم? ادبی است که در آن شاعر خطاب به ساقی، از بیثباتی دهر شکایت میکند و با طلب شراب از او میخواهد بر زخمهای روزگار دون، مرهم فراموشی قراردهد. مغنّینامه گون? ادبی دیگری است که در آن شاعر، به مغنّی خطاب میکند و برای بهجت خاطر، از او طلب آهنگ و سرودی میکند.ساقینامه یا مغنّینامه حاوی نکات حکیمانه و روح خاصّ عرفانی، فلسفی، اخلاقی و آرمانگرایانه و حتّی شورشگرانه است که خواننده را به اغتنام فرصت اندرز میدهد. در این پژوهش، ابتدا به تعاریف متعدد ساقینامه، سپس پیشین? ساقینامهها و تعاریف خمریّه و آنگاه خمریّات در دورههای مختلف شعر عربی، فارسی و اروپایی پرداخته شده است و سپس در بخش بعدی مضامین ساقینامهها، سیر تاریخی آنها، نظرات گوناگون پیرامون اوّلین ساقینامه و سپس قالبها، حجم و تذکرههای ساقینامهها مورد بررسی قرارگرفته است و آنگاه در بخش دیگر به بررسی پنج شاعر مورد نظر و ساقینامههای آنها پرداخته شده است.