(hmb) متابولیتی مشتق از لوسین است.پژوهش¬ها نشان داده اند مصرف این مکمل در کنار تمرینات مقاومتی سبب کاهش آسیب¬های عضلانی ناشی از تمرین شده و سبب تقویت سیستم ایمنی می¬شود.گلوتامین،مکمل دیگری است که احتمال داده می¬شود اثر مثبت بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد.از آنجا که فعالیت ورزشی شدید می تواند منجر به نقص سیستم ایمنی شود لذا با توجه به تاثیر ایمنی و فعالیت بدنی،ما به بررسی اثر تعاملی مکمل-سازی hmb و گلوتامین بر تغییرات سایتوکاین های(il6 و il8) و شاخص¬های آسیب سلولی(ald,ck)پرداختیم. روش ها: 40 نفر از دختران غیر ورزشکار 18 تا 24 سال در چهار گروه( hmb n=10)، hmb+glu (n=10)،گلوتامین (n=10) و دارونما (n=10) تقسیم شدند.آزمودنی-ها،مکمل یا دارونما را شش روز قبل از یک جلسه فعالیت ورزشی بیشینه با شدت 70 تا 75 درصد یک تکرار بیشینه مصرف کردند. فعالیت ورزشی بیشینه،در دو روز جداگانه،قبل از مکمل سازی و پس از شش روز مکمل سازی اجرا شد ودر هر دو روز نمونه های خونی در سه نوبت ناشتا،پس از فعالیت و دو ساعت پس از فعالیت جمع¬آوری شد.تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از روش تجانس واریانس، همگنی متغیرها و با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنوف،نرمال بودن داده ها تعیین شد. برای تعیین وجود تفاوت معنی دار بین میانگین های نمره های افراد،از روش تجزیه و تحلیل واریانس با اندازه های تکراری و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. آزمون های آماری در محیط spss ویرایش 16 انجام گرفته و حد معنی داری 0/05 در نظر گرفته شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میزان ck ، ald ، 6il- ، 8il- در گروه های مکمل گیری گلوتامین و hmb و ترکیبی در قبل از فعالیت، پس از سرد کردن و دو ساعت پس از فعالیت با گروه کنترل اختلاف معنی داری دارد.