نام پژوهشگر: شیوا بذل
شیوا بذل فرشاد دشتی
چکیده: سلنیوم یکی از عناصر کلیدی کم مقدار است که مقادیر پایین آن برای فعالیت بسیاری از آنزیم ها از جمله آنزیم-های آنتی¬اکسیدانی در انسان و جانوران ضروری می¬باشد. در تحقیق حاضر به منظور دستیابی به سطح کودی مناسب که علاوه بر ایجاد صفات کیفی مطلوب بر روی محصول مشکلی برای انسان و گیاه نداشته باشد، اثر مقادیر 32، 64، 128 میلی¬گرم در لیتر سولفات و مقادیر صفر، 1 و 2 میلی¬گرم در لیتر سلنات سدیم روی برخی صفات رویشی و فیتوشیمیایی پیاز رقم آذرشهر به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی اثر سلنیوم و سولفات برخی صفات رویشی، فیتوشیمیایی و میزان سلنیوم و سولفات کل و خواص ضد میکروبی آن¬ها مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده¬ها نشان داد سطوح بالای سلنات و سولفات سبب افزایش وزن تر و قطر سوخ گردید. بالاترین درصد ماده خشک سوخ در تیمار 64 میلی¬گرم در لیتر سولفات در ترکیب با غلظت 1 میلی¬گرم در لیتر سلنات و کمترین آن در غلظت 32 میلی¬گرم در لیتر سولفات در ترکیب با غلظت صفر سلنات مشاهده شد. تیمار 64 میلی گرم در لیتر سولفات بدون استفاده از سلنات (شاهد) بیشترین وزن تر و درصد ماده خشک برگ را نشان داد وکمترین وزن تر (31/45 درصد کاهش نسبت به شاهد) در تیمار 32 میلی¬گرم در لیتر سولفات در ترکیب با غلظت 1 میلی¬گرم در لیتر سلنات وجود داشت. در غلظت 32 میلی¬گرم در لیتر سولفات همزمان با افزایش سطح سلنات وزن تر ریشه افزایش یافت، اما در سایر سطوح سولفات روند منظمی از این نظر مشاهده نشد. در غلظت¬های 32 و 64 میلی¬گرم در لیتر سولفات همزمان با افزایش سطح سلنات درصد ماده خشک ریشه افزایش یافت اما در غلظت 128 میلی¬گرم در لیتر سولفات این روند منظم نبود. در کلیه¬ی غلظت¬های سولفات همزمان با افزایش سطح سلنات ارتفاع گیاه کاهش نشان داد. همچنین، تعداد برگ در غلظت¬های 32 و 128 میلی¬گرم در لیتر سولفات همزمان با افزایش سطح سلنات کاهش یافت، اما در غلظت 64 میلی¬گرم در لیتر روند منظمی مشاهده نشد. در تمامی سطوح سولفات همزمان با افزایش غلظت سلنیوم تجمع این عنصر افزایش یافت به طوریکه بالاترین میزان تجمع سلنیوم در سطح 2 میلی¬گرم در لیتر سلنات وجود داشت. بالاترین میزان سولفات نیز در بالاترین سطح سولفات و سلنات مشاهده شد. کاربرد سلنات سبب افزایش خواص آنتی اکسیدانی شد، اما افزایش سطح سولفات سبب کاهش آن گردید. مقدار فنول و فلاونوئید در غلظت¬های 32 و 128 میلی¬گرم در لیتر سولفات با افزایش سطح سلنات افزایش نشان داد. در کلیه¬ی باکتری¬های مورد بررسی به جز باکتری استافیلوکوکوس اورئوس کاربرد غلظت 1 میلی¬گرم در لیتر سلنات در کلیه¬ی سطوح سولفات سبب افزایش خاصیت ضد باکتریایی شد. با توجه به حد مجاز اعلام شده¬ی مصرف روزانه سلنیوم در انسان کلیه¬ی سطوح این تحقیق در حد استاندارد قرار داشته و برای مصرف انسان بی¬خطر می¬باشد.