نام پژوهشگر: الهام شاهین فر
الهام شاهین فر محمد رضا دماوندیان
در حاضر وجود آفتکش های تاریخ منقضی در انبارهای بسیاری از کشورهای جهان به عنوان یک معضل مهم و اساسی مطرح است. این آفتکش ها چنانچه به لحاظ کیفیت قابلیت کاربرد نداشته باشند میتوانند به عنوان یک تهدید زیست محیطی مطرح باشند. هزینه بازسازی و یا معدوم سازی آفتکش های تاریخ منقضی در مواردی از تولید اولیه آفتکش ها نیز بیشتر است. این تحقیق به منظور بررسی امکان بازیافت سموم تاریخ منقضی موجود در انبارهای شرکت خدمات حمایتی کشاورزی انجام شده است. تست های کنترل کیفی نمونه ها براساس دستورالعمل های فائو، cipac و شرکت های سازنده آفتکش ها انجام شد. نتایج حاصل از این آزمایشات براساس گروه های مختلف آفتکش ها، حالت فیزیکی فرمولاسیون آفتکش ها، شرکت های تولید کننده، تاریخ تولید آفتکش ها و موقعیت اقلیمی انبارها دسته بندی گردید. تجزیه و تحلیل آماری توسط آزمون chi-square جهت تعیین اختلاف بین متغیرهای مورد مطالعه و آزمون ریسک(risk) جهت نشان دادن ریسک نسبی تجزیه شدن با کمک نرم افزار spss-18 انجام شد. نتایج نشان داد که،ٌْ در نمونه های مورد مطالعه همبستگی معنی داری بین مدت زمان تولید آفتکش ها و درصد تجزیه شدن آنها وجود ندارد (01/0 > p). همچنین مشخص شد آفتکش هایی که حالت فیزیکی فرمولاسیون آنها مایع (55%) است نسبت به آفتکش های جامد(29%) بعد از تاریخ انقضا بیشتر دچار تجزیه می شوند. درصد تجزیه در حشره/کنه کش های تاریخ منقضی بیشتر از علف کش ها و درصد تجزیه علف کش های تاریخ منقضی بیشتر از قارچ کش ها بود. همچنین بین چهار منطقه آب و هوایی محل های نگهداری سموم در انبارها (معتدل شمالی، معتدل جنوبی، کوهستانی، بیابانی و نیمه بیابانی) به لحاظ تجزیه شدن و ماندگاری آفتکش ها رابطه معنی داری وجود ندارد (01/0 > p). درصد تجزیه آفتکش هایی که در داخل کشور فرموله شده بودند 45% و آفتکش های هندی/ چینی 58% بود. درصد تجزیه شدن در فرمولاسیون ec ، sc ، wp، wg، fs، ds و sl به ترتیب معادل 62%، 60%، 32%، 30%، 32%، 12% و 38% بود. ماده موثره در سه فرمولاسیون ec ،sl، wp و ph در فرمولاسیون sc بیشتر از سایر آیتم ها دچار تجزیه شده بود.