قصیدۀ همزیۀ بوصیری، از شاهکارهای شعر عربی است که توسط شاعر نامی قرن هفتم، شرف الدین محمد بن سعید بوصیری سروده شده است. این قصیدۀ بسیار مشهور که بعد از «برده» جایگاه والایی را در میان شاعران به خود اختصاص داده است، در واقع تاریخ منظومی از زندگانی پیامبر(ص) و دورۀ صدر اسلام است، که هیچ یک از وقایع زندگانی پیامبر(ص) را از قلم نینداخته است .بوصیری در این قصیدۀ بسیار زیبا به بیان وقایع و رخدادهای شب میلاد پیامبر(ص) و معجزات ایشان، دوران جوانی، ازدواج، بعثت، معراج، کرامات و فضایل آن حضرت، جنگ ها و معرفی صحابه پیامبر(ص) و فضایل آنان ، بیان سفر معنوی خود به مکه، می پردازد و سرانجام با مناجات و توبه و طلب شفاعت از آن حضرت و سلام و صلوات بر ایشان، آن را خاتمه می بخشد. این قصیدۀ مشهور که نام دیگر آن «اُم القری فی مدح خیر الوری» است، در بحر خفیف و با وزن «فاعلاتن، مستفعلن، فعلاتن» در 456 بیت سروده شده است. این قصیدۀ مبارکه سخت مورد توجه علما و شاعران قرار گرفت، به طوری که به معارضه با آن برخاستند. در پژوهش حاضر که شرح و ترجمۀ این قصیدۀ مبارکه می باشد، ابتدا به شرح مفردات و ترجمۀ روان و سلیس ابیات پرداخته شد و سعی بر آن شد، که از ترجمۀ آزاد جلوگیری شود. سپس به شرح و بیان اشارات و تلمیحات، اقتباسات قرآنی و بررسی نکات بلاغی و ادبی در ابیات اقدام گردید.. امید است که مورد قبول حضرت حق و نبی رحمت، حضرت محمد(ص) واقع شود.