نام پژوهشگر: مهرانگیز جیرانیان
مهرانگیز جیرانیان فرشاد دشتی
به منظور بررسی اثرات قارچ های میکوریز آربوسکولار روی عملکرد و برخی پارامتر های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه تره ایرانی ((allium ampeloperasum tareh group تحت تنش خشکی، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل، قارچ میکوریز آربوسکولار( گونه های glomus interaradices، , g.versiform آمیخته دو گونه و گیاهان تلقیح نشده)، سطوح آبیاری (30-، 80- و 150- کیلو پاسکال پتانسیل آب خاک) و شرایط خاک (سترون شده و غیر سترون) بودند. بذور درگلدان حاوی خاک مایه کوبی شده کشت شده و پس از جوانه زنی، بوته ها به 8عدد تنک شدند. اعمال تنش بعد از چین سوم شروع شد. گلدان ها بصورت روزانه توزین شده و مقدار آب کم شده به هر تیمار اضافه گردید. نتایج نشان داد که اثر ساده نوع خاک فقط بر درصد کلونیزاسیون ریشه تره ایرانی معنی دار شد. اثر متقابل تلقیح و تنش خشکی اثر معنی¬داری روی عملکرد و پارامترهای رشدی، محتوای آب نسبی ، کلروفیل، پرولین، کربوهیدراتهای محلول و غلظت فسفر برگ داشت. نتایج نشان داد با افزایش سطح تنش عملکرد و پارامترهای رویشی کاهش یافت اما میکوریزا توانست تحمل به تنش را افزایش دهد. عملکرد در گیاهان تلقیح شده در تیمار رطوبتی 80- کیلوپاسکال (881 گرم بر متر مربع)، 37% و در تیمار 150- کیلوپاسکال (489 گرم بر متر مربع)، 30% بیشتر از گیاهان تلقیح نشده بود. تلقیح با قارچ میکوریزا محتوای کلروفیل و قندهای محلول را در تنش خشکی افزایش داد. با افزایش سطح تنش تجمع پرولین افزایش یافت و کمترین میزان آن در گیاهان تلقیح شده با قارچ مشاهده شد. با افزایش تنش غلظت عناصرفسفر، آهن، روی و مس کاهش و غلظت پتاسیم افزایش یافت. تلقیح با میکوریزا توانست غلظت فسفر، پتاسیم، آهن، روی و مس را در برگ تره ایرانی بهبود بخشد. در رابطه با درصد کلونیزاسیون ریشه، بیشترین میزان (75%) از تلقیح با قارچ گونه g. versiform حاصل شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که همزیستی میکوریزی می تواند روی سطوح تغذیه ای و رشد گیاه در شرایط تنش موثر باشد.