یکی از راههای رسیدن به استقلال و شکوفایی یک ملت، ایجاد خودباوری و اعتماد به نفس در افکار آن ملت می باشد. از آنجایی که در قرن 4 و 5 ایرانیان به فکر اعتلای فرهنگ خود و نجات از استیلای فرهنگ عرب بودند که با ورود اسلام و حکومت اعراب در کشور بر روح و جان ایرانیان سایه افکنده بود. شاعران از مهمترین پیشتازان ایجاد این انقلاب روحی و فکری بودند. در این میان فردوسی با سرودن شاهنامه و یادآوری گذشته پرافتخار مردم در ایجاد خودباوری نقش به سزایی را ایفا نمود. و اکنون با اینکه هزار سال از سرایش شاهنامه می گذرد اما مردم زبان شاهنامه را می فهمند و افتخارات پهلوانان آن را با غرور جزء افتخارات گذشته ی خود می دانند. در این پژوهش ابتدا به معرفی اجمالی فردوسی و شاهنامه و سپس بررسی نمودهای خودباوری در این گنجینه پر افتخار پرداخته شده است. پس از آن به معرفی مختصر برخی از شاعران قرن 4 و 5 پرداخته و شواهد مثالی را در باب خودباوری و فضایل انسانی از آنها استخراج نموده و در این پژوهش آورده شده است.