در این پایان نامه به بررسی " ایرانشهر و تقسیمات کشوری در متون کهن " پرداخته شده که در آن نظام سیاسی و تقسیمات کشوری در ایران باستان مورد پژوهش قرار گرفته است. تقسیمات کشوری شامل کشور، ساتراپ یا خشثرپاون ، شهر ، روستا و ... می باشد که به تفصیل در دوره های تاریخی پیش از اسلام در فصل های جداگانه بررسی شده است. مهم ترین مفهوم در تقسیمات کشوری دوران کهن ، واژه شهر می باشد که معانی گوناگونی را در بر می گیرد. بدین روی در این پایان نامه توجه ویژه ای بر روی این واژه شده است. مقدمه شامل تعاریف و توضیحاتی در مورد مفاهیم و معانی و ریشه یابیِ واژه های مرتبط با این موضوع است که عبارتند از : آریایی، ایران ویج، ایران و ایرانشهر، کشور، ساتراپ، شهر، روستا و ... . همچنین اجزای شهر ، ساخت شهر ، انواع شهر و نیز شهر در شاهنامه در این پژوهش بررسی شده اند. دیگر بخش های این پایان نامه مشتمل بر تقسیمات کشوری و شیوه مدیریت ، پایتخت ها و شهرهای ویژه در دوران های تاریخی ماد ، هخامنشی ، اشکانی ، سلوکی و ساسانی است که برای دست یابی به این هدف کتیبه ها و متون کهن تاریخی مورد بررسی قرار گرفته اند.