نام پژوهشگر: طاهره چوبینه
طاهره چوبینه مهدی خدایی مطلق
لیتیوم نه تنها به عنوان یک آلاینده زیست محیطی محسوب می¬شود بلکه ترکیبات آن در داروهای ضدافسردگی مورد استفاده قرار می¬گیرد. این ماده قادر است از طریق القاء استرس اکسیداتیو تأثیرات سویی بر فعالیت های طبیعی تولید مثلی نر اعمال نماید. سیلیمارین از عصاره دانه گیاه خارمریم به دست می آید و به عنوان یک آنتی اکسیدانت قوی می تواند استرس اکسیداتیو را مهار کند. این پژوهش با هدف بررسی اثر سیلیمارین بر برخی از پارامترهای اسپرم قوچ تیمار شده با لیتیوم¬کلراید انجام شد. اسپرم¬های ناحیه دمی اپیدیدیم بیضه قوچ فراهانی با ایجاد چند برش و به وسیله سرنگ حاوی محیط کشت ham’s f10 + 25mm hepes شستشو و جمع¬آوری شد. پس از swim up اسپرم¬ها، سوسپانسیون اسپرم و محیط کشت به چهار گروه تقسیم شدند: 1- اسپرم¬های لحظه صفر، 2- اسپرم¬های لحظه 180 دقیقه (کنترل)، 3- اسپرم¬های تیمار شده با لیتیوم¬کلراید به مدت 180 دقیقه و 4- اسپرم¬های تیمار سیلیمارین + لیتیوم¬کلراید به مدت 180 دقیقه. سپس از نمونه¬های گروه¬های مختلف جهت بررسی پارامترهای اسپرم همچون قابلیت حیات، قابلیت تحرک، تمامیت dna ، تمامیت آکروزوم و اندازه¬گیری قطر هسته استفاده شد. داده¬های حاصل با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه و t-test مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و تفاوت میانگین در سطح (p<0.05)معنی¬دار در نظر گرفته شد. تیمار اسپرم¬ها با لیتیوم¬کلراید به مدت 180 دقیقه توانست درصد قابلیت حیات و تحرک اسپرم¬ها را در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری کاهش دهد. در این زمان لیتیوم¬کلراید در مقایسه با گروه کنترل موجب افزایش معنی¬داری در شکستگی dna و از طرفی کاهش معنی¬داری در تمامیت آکروزوم و هم چنین قطر هسته اسپرم شد. پس از 180 دقیقه، سیلیمارین در گروه سیلیمارین + لیتیوم¬کلراید توانست اثرات مخرب لیتیوم¬کلراید بر پارامترهای مذکور به جز قابلیت تحرک اسپرم را در مقایسه با گروه لیتیوم¬کلراید جبران نماید. سیلیمارین به عنوان یک آنتی¬ اکسیدانت قوی قادر است اثرات سمی لیتیوم¬کلراید بر برخی پارامترهای اسپرم قوچ را مهار نماید.