نام پژوهشگر: بهنام روزبه

اثر زمان های متفاوت مصرف کربوهیدرات قبل از فعالیت ورزشی بر mfo و fatmax در دوندگان استقامتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی 1392
  بهنام روزبه   حمید محبی

شاخص های اکسیداسیون چربی می تواند برای برنامه های مرتبط با سلامت و کاهش وزن و همچنین تمرینات استقامتی مفید باشد. هدف: هدف از مطالعه حاضر، مقایسه اثر زمان های متفاوت مصرف کربوهیدرات قبل از فعالیت ورزشی بر حداکثر اکسیداسیون چربی (mfo) و شدت ورزشی که در آن حداکثر اکسیداسیون چربی اتفاق می افتد (fatmax) در دوندگان استقامتی بود. روش پژوهش: در این تحقیق هشت دونده استقامتی حرفه ای مرد جوان ( سن 61/2±6/21 سال، وزن بدن 53/7±55/63 کیلوگرم، شاخص توده بدنی 52/1±21/20 کیلوگرم بر متر مربع، درصد چربی بدن 92/1±1/9 درصد، حداکثر اکسیژن مصرفی 67/8±01/63 میلی لیتر بر کیلوگرم بر دقیقه، سابقه ورزشی3±7 سال) به عنوان آزمودنی در چهار آزمایش جداگانه به فاصله 7 تا 10روز شرکت کردند. در نوبت اول، آزمودنی ها ساعت 8 تا 10صبح در حالت ناشتا به آزمایشگاه مراجعه کردند سپس آزمون فعالیت ورزشی فزاینده شامل فعالیت روی نوارگردان تا مرحله خستگی را به منظور تعیین میزان fatmax و mfo انجام دادند. در نوبت دوم، سوم و چهارم آزمودنی ها درحالت ناشتا، مقدار1 گرم کربوهیدرات (گلوکز) به ازای هرکیلوگرم وزن بدن (تقریباً 60 تا 70 گرم گلوکز) به همراه 500 میلی لیتر آب را به ترتیب 5 دقیقه، 1 ساعت و 3 ساعت قبل از شروع آزمون فزاینده مصرف کردند. میزان اکسیداسیون چربی، mfo و fatmax از طریق کالری سنجی غیر مستقیم با استفاده از دستگاه تجزیه گازهای تنفسی با کمک معادلات عنصر سنجی تعیین و محاسبه شد. از آزمون آماری تجزیه و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی برای تجزیه تحلیل اطلاعات استفاده شد. یافته ها: mfo در وضعیت ناشتا (28/0±64/0گرم بر دقیقه) به طور معنی-داری نسبت به وضعیت مصرف کربوهیدرات 5 دقیقه قبل از فعالیت ورزشی (18/0±38/0گرم بر دقیقه)، 1 ساعت قبل از فعالیت ورزشی (12/0±28/0گرم بر دقیقه) و 3 ساعت قبل از فعالیت ورزشی (10/0±33/0گرم بر دقیقه) بالاتر بود (01/0>p). اما بین مقدار mfo در 3 وضعیت متفاوت مصرف کربوهیدرات، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین fatmax در وضعیت ناشتا (06/4±38/59 درصد vo2max) به طور معنی داری نسبت به وضعیت مصرف کربوهیدرات 5 دقیقه قبل از فعالیت ورزشی (97/8±62/40درصد vo2max)، 1 ساعت قبل از فعالیت ورزشی (78/8±62/32درصد vo2max) و 3 ساعت قبل از فعالیت ورزشی (68/8±38/35)، بالاتر بود (01/0>p). اما بین fatmax در 3 وضعیت متفاوت مصرف کربوهیدرات، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف کربوهیدرات در زمان های متفاوت قبل از فعالیت ورزشی باعث کاهش mfo و جابجایی fatmax به شدت پایین تری از فعالیت می شود. این بدان معناست که شروع کاهش اکسیداسیون چربی در شدت پایین تری رخ می دهد و آزمودنی ها بیشتر به منابع کربوهیدرات وابسته می شوند. زمانی که کربوهیدرات 5 دقیقه و 1 ساعت قبل از اجرای فعالیت ورزشی مصرف شد، mfo و fatmax به ترتیب کمترین و بیشترین کاهش را نشان دادند. بنابراین بهتر است ورزشکاران استقامتی برای بهینه سازی مصرف سوبسترا کربوهیدرات را 5 دقیقه قبل از فعالیت ورزشی مصرف کنند.