پژوهش حاضر با عنوان «معناشناسی یأس و ناامیدی در قرآن کریم»، با هدف بررسی مولفه های معناییِ این واژه، بر محور روابط هم نشینی و جانشینی و تقابل، نگارش یافته است. بدین منظور، واژه ها و عباراتی که در حوزه معناییِ یأس، دارای این روابط با این واژه می باشند، تبیین گردیده اند که به صورت اجمال به آنها اشاره می گردد: ده عبارت «الّذین کفروا، انسان، القوم الکافرون، نساء، قوماً غضب الله علیهم، کفار، الّذین کفروا بآیات الله و لقائه، الّذین آمنوا، رسل، برادران حضرت یوسف»، هم نشین های فاعلی و دو واژه ی «کفور» و «قنوط»، هم نشین های وصفی و هفت عبارت «من ینکم، من المحیض، من الآخره، من رَوْح الله، من أصحاب القبور، ایمان نیاوردن مردم، من رحمه الله» هم نشین های متممی یأس می باشند، که هریک از این هم نشین های متممی، متعلق یأس نیز به شمار می روند. و نهایتاً دو عبارت «نزعنا رحمه الله» و «مسّه الشّر»، هم نشین های فعلی این واژه محسوب می گردند. از مولفه های معنایی یأس می توان به «کفر به آیات الهی و لقاء خداوند، گمراهی، بدگمانی و ظن سوء نسبت به خدا، انکار آیات الهی» اشاره کرد. از دیگر مولفه های معناییِ یأس می توان به عبارات «کفور، قنوط، ختر، خون، آثماً، فراموش کردن غیر و توبه و خواندن خداوند، فذو دعاءٍ عریض، جزوعاً، مقصر و گناهکار جلوه دادن دیگران» اشاره نمود. «لایرجون لقاءنا (الله)» به عنوان عبارت هم معنای «یأس از معاد و آخرت» با مفاهیم «رضوا بالحیاه الدنیا، اطمأنّوا بها، عن آیاتنا غافلون، فی طغیانهم یعمهون، إستکبروا فی أنفسهم و هم چنین بهانه جویی» هم نشین معنایی می باشد، بدین ترتیب این عبارات نیز جزء مولفه های معناییِ «یأس» محسوب می گردند. واژه های «صَبَرْنا، مَنُوعًا، شاکراً»؛ به عنوان مفاهیمی که در رابطه ی تقابل با یأس قرار می گیرند، به صورت منفی، از مولفه های معنایی یأس می باشند. عبارت «رجو»، به عنوان واژه ی متقابل با یأس، به صورت منفی از مولفه های معنایی آن محسوب می گردد. از مولفه های معنایی امید به «رحمهالله» و «معاد»، امید همراه با عمل صالح است که تحت عباراتِ «الّذین آمنوا والّذین هاجروا و جاهدوا فی سبیل الله، هو قانتٌ آناء اللّیل ساجداً و قائماً یحذر الآخره»، «ذکر الله کثیراً، اعبدوا الله، لاتعثوا فی الأرض المفسدین» و «الَّذینَ یَتْلُونَ کِتابَ اللَّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سرًّا وَ عَلانِیَهً»، آورده شده است. کلید واژه ها: یأس، معناشناسی، قرآن، روابط هم نشینی، روابط جانشینی، روابط تقابلی

یکی از مهمترین تاثیراتی که سرمایه اجتماعی می تواند داشته باشد، ایجاد انگیزه در رابطه با پیشرفت افراد به ویژه در حوزه کار و شغل است به همین دلیل مفروض اصلی این پژوهش این بوده است که هر چه سرمایه اجتماعی افراد افزایش یابد انگیزه آنان برای پیشرفت نیز افزایش می یابد.در پژوهش حاضر از روش پیمایش و برای جمع آوری اطلاعات در این تحقیق از ابزار «پرسشنامه» استفاده شده است. دراین پژوهش ، در بخش پرسشنامه انگیزه پیشرفت از پرسشنامه ای ساختار یافته استفاده شده که پیشتر روایی و پایایی آن مورد آزمون قرار گرفته است اما در بخش دوم پیمایش ، یعنی سرمایه اجتماعی، جهت سنجش روایی و پایایی گویه ها از تحلیل عاملی و آماره آلفای کرونباخ استفاده کردیم. جمعیت آماری این پژوهش را تمام کارکنان واحد نظارت صدا و سیما تشکیل می دهند که تعداد کل جامعه 200 نفر بوده و تعداد 171 پرسشنامه در میان آنان توزیع شد که به نوعی تمام شماری به عمل آمد. اساس نظری تحقیق بر نظریه سرمایه اجتماعی بوردیو استوار است. براساس مدل بوردیو، سرمایه اجتماعی که صرفا بر بعد اقتصادی زندگی منحصر نمی شود، می تواند نحوه حضور افراد در جامعه، انگیزه های آنان به ویژه در حوزه پیشرفت، چشمداشت ها و انتظارات و از این رو بسیاری از نقش های اجتماعی را تحت تاثیر قرار دهد.یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه مستقیمی و معناداری بین سرمایه اجتماعی افراد و شاخص انگیزه برای پیشرفت وجود ندارد. در مورد فرضیات فرعی، یافته ها نشان می دهد که سرمایه اجتماعی با مولفه های مسئولیت-پذیری، پشتکار و اعتماد به نفس رابطه ای معنادار و مستقیم دارد. کلید واژه ها: انگیزه پیشرفت، سرمایه اجتماعی، کارکنان مرکز نظارت و ارزیابی