نام پژوهشگر: علی نقی ضیائی
محمد نورالهی علی نقی ضیائی
دریچه ها یکی از پرکاربردترین سازه های آبی در شبکه های توزیع هستند که به منظور انتقال و تحویل آب به نقاط از پیش تعیین شده و یا به منظور سازه کنترل دبی و یا سطح آب استفاده می شوند. تعیین روابط حاکم بر این سازه ها می تواند باعث بهبود عملکرد سیستم های شبکه مجاری روباز توزیع آب شده و در نتیجه مانع از اتلاف آب گردد. در تحقیق حاضر به بررسی آزمایشگاهی دریچه ای تلفیقی از دو دریچه کشویی و دریچه استوانه ای پرداخته شده است. علت استفاده از چنین ترکیبی از دو دریچه، دست یافتن به دریچه ای است که از نظر ساخت ساده و از نظر هیدرولیکی دارای عملکرد بالایی نسبت به مدل های رایج باشد. بدین منظور از دو شکل مختلف در انتهای دریچه استفاده شده که شامل یک نیم استوانه در قسمت بالادست دریچه در اندازه های مختلف و یک استوانه کامل در انتهای دریچه در اندازه های مختلف است. ضمن بررسی ضریب فشردگی، ضریب دبی و شرایط تشخیص جریان در دریچه های کشویی استوانه ای و نیم استوانه ای و مقایسه عملکرد آن ها با دریچه کشویی لبه تیز، به بررسی قطر بهینه استوانه به کار رفته در لبه دریچه کشویی نیز پرداخته شده است. نتایج آزمایش ها نشان داد که در دریچه کشویی با لبه استوانه ای و نیم استوانه ای در مقایسه با دریچه کشویی لبه تیز، ضریب فشردگی و ضریب دبی به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. این امر به دلیل تأثیر استوانه بر خطوط جریان است. همچنین در شرایط یکسان آزمایش، جریان در پایین دست دریچه کشویی استوانه ای با عمق پایاب بیشتری نسبت به دریچه لبه تیز در حالت آزاد باقی می ماند. این قابلیت یک مزیت مهم برای اینگونه دریچه ها محسوب می شود چرا که با جلوگیری از استغراق جریان باعث جلوگیری از افزایش بار آبی بالادست شده و امکان سرریز شدن در قسمت بالادست دریچه کاهش می یابد که این امر خود باعث جلوگیری از اتلاف آب می شود. ضریب دبی در شرایط جریان مستغرق در دریچه های کشویی استوانه ای کامل گاهی بسته به عمق استغراق از ضریب دبی آزاد نیز بیشتر بدست آمده است. در نهایت روابط بی بعد دبی اشل با استفاده از روش آنالیز ابعادی و تئوری خودمانایی ناقص در شرایط جریان آزاد و مستغرق به طور مجزا ارائه شده است. این روابط دبی جریان عبوری را به بار آبی بالادست دریچه، بازشدگی دریچه و قطر استوانه انتهایی دریچه ربط می دهد. از مزایای این روابط می توان به عدم نیاز به تعیین ضریب دبی و خطای پایین آن اشاره کرد. بنابراین از رابطه ارائه شده می توان برای طراحی اینگونه دریچه ها بهره برد.
مجید حجی پور مهدی ذاکری نیا
افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنعت، کاهش منابع آب سطحی، افت سطح آب¬های زیرزمینی عوامل مهم کمبود آب هستند که یک راه مقابله با آن استفاده از مدیریت تلفیقی آب های سطحی و زیرزمینی می باشد. در این تحقیق با بکارگیری مدل شبیه¬سازی منابع آب weap و اتصال آن به مدل شبیه سازی آب زیرزمینی modflow ، مصارف حوضه آبریز دشت بجنورد مورد ارزیابی قرارگرفت. واسنجی دو مدل بر اساس یک دوره 6 ساله و اعتبارسنجی آن برای یک دوره 2 ساله انجام گرفت. سپس سناریوهای مختلف مدیریتی از جمله تأمین آب شرب بجنورد از طریق انتقال آب از سد شیرین دره، ثابت نگه داشتن سطح زیرکشت درمقابل افزایش تعداد صنایع، افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی، اجرای سیستم فاضلاب، سه ترکیب از سناریوهای فوق، جهت کاهش تقاضای آب در نظر گرفته شد. بر اساس این سناریوها پیش بینی ها برای یک دوره 28 ساله انجام و اثرات آن بر روی منابع آب حوضه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که به کارگیری هم¬زمان راهبردهای مختلف مدیریت مصرف آب، بهتر از حالت استفاده منفرد از هر کدام از آن¬ها، برداشت آب از منابع مختلف را کاهش می دهد. شاخص اعتمادپذیری تأمین آب در سناریوی مرکب کلی، برای بخش¬های شرب شهری، روستایی، کشاورزی و صنعت به ترتیب 100، 100، 60/4 و 71/5 درصد برآورد گردید. همچنین آبخوان آبرفتی با تغذیه سالانه 0/35 میلیون متر مکعب می¬تواند از تعادل نسبی بین برداشت و تغذیه آبخوان برخوردار باشد.