نام پژوهشگر: مجید وزیری
سکینه طالبی کیانی زهرا فهرستی زهرا فهرستی
قاعده معروف یکی از عوامل موثر در حقوق خانواده است که موجب تحکیم مبانی خانواده تنظیم روابط بین افراد خانواده در چارچوب اخلاق و عدالت می گردد و بی توجهی به این قاعده در حقوق خانواده سبب به وجود آمدن چالش های بنیادی در جامعه می شود. بیشترین کاربرد واژه ی معروف در قرآن، مربوط به حقوق خانواده و تنظیم روابط میان همسران است. حسن معاشرت تبلور حاکمیت قاعده معروف در زندگی است که مایه استحکام بنیان خانواده می باشد. عمل به معروف در تمامی ارتباطات زوجین و حتی نحوه ارتباط والدین با کودکان و سایر اعضای خانواده و خویشان نزدیک سایه انداخته است. از مصادیق حاکمیت قاعده معروف در نظام حقوقی خانواده می توان از تأمین شایسته نفقه روجه و طفل، رعایت اخلاق نیکو در حین طلاق و پرداخت حقوق زوجه بعد از طلاق نام برد، همچنین عمل به معروف و رعایت قاعده معروف از سوی زوج و زوجه در طول زندگی زناشویی که در قرآن به صراحت دستور داده شده است، در تحکیم مبانی خانواده نقش بسزایی دارد، و از آنجا که خانواده مهمترین تجلی گاه قاعده معروف می باشد. خداوند متعال زوجین را به رعایت این اصل و قاعده توصیه و بلکه امر می نماید و همواره ایشان را به کسب فضایل در روابط مشترک دعوت می نماید. در این پژوهش به جایگاه ویژه معروف در قرآن و بیان مصادیق معروف در قرآن و سنت که بیشتر به شرایط ویژه چون طلاق، وفات، ارث و وصیت مرتبط است پرداخته و سپس جایگاه معروف در حقوق خانواده که شامل حقوق مالی و غیر مالی ایشان است مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه مبانی قاعده معروف، رابطه آن با هر یک از اصول لازم الرعایه در خانواده چون اصل عدالت و اصل مودت و رحمت و نهایتاً تأثیرات قاعده معروف در حقوق خانواده مورد مطالعه قرار گرفته است.
دانیال سعیدی مجید وزیری
امروزه موضوع اعتیاد و مصرف سوء مواد مخدر از جمله مسایلی که نگرانی های زیادی را به دنبال داشته و به یک معضل اجتماعی و جهانی تبدیل شده است. اعتیاد مهمترین آسیب که ریشه در عوامل اجتماعی و روانی دارد و بر روح و روان افراد و بر جامعه اثر سوء می گذارد و بعنوان یک بلای خانمانسوز باعث از هم پاشیدن کانون خانواده ها می شود. مقوله پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان ها بعنوان یک دغدغه در ایران و جامعه جهانی است. پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر و روان گردانها یک موضوع قابل بررسی است که می توان نظر فقها را که تحت عنوان مواد ضاله در کتب فقهی آورده شده را به آن تعمیم داد. برای پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر شناخت انواع مواد و میزان آسیب رسانی آن به جسم و روح افراد بسیار مهم است. فلسفه حرمت مواد مخدر در اسلام، هر چیزی که موجب مسخ هویت انسان و سلامت شخصیتی و شخصی افراد را به مخاطره اندازد و زندگی متعارف را تحت تأثیر قرار دهد. منع شده است. براساس علم و تجربه ثابت شده که آثار سوء و ویرانگر مواد مخدر بر فرد و جامعه بسیار شدیدتر از الکل و خمر است و از نظر حرمت دارای یک حکم می باشند. استعمال مواد مخدر نیز اضرار به نفس و حرام است. مبارزه با مواد مخدر تقریباً بعد از پیدایش آن شروع شده و ادامه دارد. بر اثر مرور زمان قوانین و مقررات خاصی در سطح ملی و بین المللی برای مبارزه با مواد مخدر تنظیم و اجرا می شود. لذا بهترین روش برای جلوگیری از شیوع مواد مخدر کنترل قاچاق و عرضه آن می باشد.