نام پژوهشگر: لی لی قائم مقامی

بررسی تشریح و بافت شناسی گونه های جنس hypericum در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم 1392
  مهناز بیات   لی لی قائم مقامی

جنس hypericum l. از خانواد?hypericaceae ، با حدود 500 گونه، انتشار جهانی دارد. این جنس در ایران شامل 19 گونه است. طیف گسترده ای از ترکیبات فعال بیولوژیک در این گیاه شناسایی شده از جمله نفتودیانترون ها مانند هایپریسین و سودوهایپریسین که بیشترین کاربرد آن خاصیت ضد افسردگی است. در این پژوهش که با هدف برقراری ارتباط میان داده های تشریحی، بافت شناسی و ریخت شناسی انجام شد، ساختار تشریحی و بافت شناسی اندام های رویشی و زایشی در گونه های، h. dogonbadanicum, h. androsaemum, h. perforatum, h. tetrapterum, h. scabrum, h. triquetrifolium, h. asperulum, h. lysimachioides, h. elongatum, h. hirtellum, h. davisii, h. apricum, h. helianthemoides, h. vermiculare, h. hirsutum, h. linarioides, h. armenum مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که مهمترین بافت در تفکیک و شناسایی گونه ها، بافت ترشحی است. در این جنس ساختار ترشحی سازمان یافته و منحصر به فرد شامل کانال های ترشحی، کیسه های ترشحی (غدد نیمه شفاف) و گرهک های کوچک تیره رنگ چند سلولی (غدد سیاه) وجود دارد. این ساختار ها می تواند در ساقه، برگ ها، گلبرگ ها، کاسبرگ ها، پرچم ها و برچه ها وجود داشته باشد. اما هم? این ساختارها در هم? گونه ها وجود ندارد و در اندام های مختلف یک گونه نیز وجود و پراکندگی متفاوتی دارد. کانال های ترشحی در هم? گونه ها وجود دارد ولی از نظر تعداد، نوع و جایگاه متفاوت است. کیسه های ترشحی در هم? گونه ها وجود دارد ولی از نظر قطر حفره و محل قرارگرفتن تفاوت هایی را نشان می دهد. گرهک های تیره رنگ هم فقط در برخی گونه ها و در بعضی از اندام های آنها وجود دارد. بر پایه مشاهدات فوق، یک کلید تشخیصی ارائه شد که تا حدودی با رده بندی های موجود مطابقت دارد. برخی مشکلات تاکسونومیک این جنس در ایران، مخدوش بودن مرز تاکسون هایی مانند h. helianthemoides و h. vermiculare است که صفات ریخت شناسی به تنهایی کافی به نظر نمی رسند. طبق بررسی صفات تشریحی، مشخص شد که در ساختار تشریحی اجزای گل تفاوت هایی وجود دارد، به طور مثال در گون? helianthemoides h. کاسبرگ ها دارای کانال تیپ b فلوئمی هستند در صورتیکه در گون? h. vermiculare کاسبرگ ها فاقد این ساختارند. گون? h. lysimachioides و h. asperulum نیز دارای شباهت ریخت شناسی زیادی هستند و تفاوت این دو گونه عمدتاً مربوط به وجود غدد سیاه در سطح پشتی کاسبرگ-هاست. در بررسی صفات تشریحی مشخص شد که در این دو گونه تفاوت های دیگری نیز وجود دارد. به طور مثال، در ساق? گون? h. asperulum کانال ترشحی تیپ b فلوئمی وجود دارد، در صورتیکه این نوع کانال در ساق? گون? h. lysimachioide دیده نمی شود. کانال تیپ b پارانشیمی، در گلبرگ ها و کاسبرگ های گون? h. lysimachioides وجود دارد ولی این نوع کانال، در گلبرگ ها و کاسبرگ های گون? h. asperulum دیده نمی شود. در گون? h. dogonbadanicum که انحصاری ایران می باشد، وجود بافت پارانشیم چوبی شده درزیر اپیدرم ساقه و پارانشیم نرده ای در دو سطح فوقانی و تحتانی برگ می تواند به علت رویشگاه این گونه باشد. این گیاه دارای منشأ آفریقایی بوده و درصخره های منطق? گرم دو گنبدان می روید.

بررسی تنوع وراثتی جمعیت های خودروی گونه pistacia vera l. در ایران با استفاده از ابزارهای مولکولی و اسیدهای چرب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم 1392
  سارا دشمن فنا یزدی   لی لی قائم مقامی

جنس pistacia متعلق به خانواده anacardiaceae و راسته ی sapindales است و در نواحی مدیترانه تا افغانستان، جنوب شرق و جنوب آسیا تا مالزی، جنوب ایالات متحده، مکزیک و گواتمالا انتشار دارد. در ایران 3 گونه ی p. vera, p. atlantica, p. khinjuk از این جنس می روید. در این مطالعه ترکیب اسیدهای چرب موجود در ارقام باغی پسته و جمعیت های خودروی p. vera بررسی و مقایسه شد. نتایج نشان داد که میزان کمّی روغن موجود در جمعیت های خودرو از ارقام باغی بیشتر است. امّا از نظر ترکیب اسید چرب تفاوت خاصی میان جمعیت‏های خودرو و ارقام باغی مشاهده نشد. اسید های چرب غالب به ترتیب اسید اولئیک، لینولئیک و پالمیتیک بودند. اسکوالن که هیدروکربنی غیراشباع و پیش‏ساز سنتز استروئیدهاست برای اولین بار در این مطالعه از ایران گزارش شد. در این پژوهش جهت مطالعات مولکولی از دو نشانگر مولکولی ssr و its استفاده شد. از 8 جفت آغازگر ssr مورد استفاده تنها 4 جفت در فرآیند pcr باند قابل تشخیص نشان داد که هیچ گونه تنوعی نیز در میان نمونه ها ظاهر نکرد به همین دلیل نشانگر ssr از مطالعات کنار گذاشته و ادامه ی مطالعات با از ردیف خوانی (its1&2, 5.8s, 26s) nrdna دنبال شد. 7 نمونه ی جمعیتی، 3 نمونه از جمعیت های طبیعی p. vera و 2 نمونه از جمعیت های باغی این گونه، به همراه یک نمونه از p. khinjuk و یک نمونه از p. atlantica ردیف خوانی شدند. در تبارنمای فیلوژنتیک حاصل گونه های مختلف pistacia در یک پلیتومی غیرقابل تحلیل قرار گرفتند. این نوع تراکم و جمع شدگی می تواند شاهدی بر یکپارچگی خزانه ی ژنی این جمعیت ها باشد. خزانه ی وراثتی pistacia در ایران تقریباً در وسط خط انتشار سراسری این جنس قرار دارد و این امر می تواند حداقل به صورت بالقوّه امکان درهم آمیختگی را میان خزانه های وراثتی تاکسون های این جنس در ایران و خارج از آن را فراهم آورد.