سخن تازه از انسان حماسی و انسان عرفانی اگر چه محال نیست بسی دشوار می نماید چه این دو نوع صفت ادبی آنقدر اهمیت داشته اند که برجسته ترین محققان زبان و ادب فارسی بهترین آثارشان را به نقد و تحلیل و معرفی آنها اختصاص دهند. بنابراین، این رساله به جای معرفی و تحلیل صرف این دو، در پی یافتن ((مشترکات)) آنها، که کمابیش بحث تازه تری به نظر می رسد، برآمد. در کنار این هدف اصلی از نقد و تحلیل قصه های شاخص شاهنامه که از نظر عرفانی تحلیل پذیر بودند، چون سیاوش داستان زال، رستم و سهراب و کیخسرو...نیز غافل نماند. روش تحقیقی که برای این رساله به راهنمایی استاد ارجمندم انتخاب شد، شیوه ی کتابخانه ای بود که کاملاً با روح کار سازگاری داشت و از جمله نتایج بدست آمده ی آن علاوه بر جمع آوری آراء پراکنده و گاه پنهان مانده صاحب نظران در لابلای آثار بسیارشان، یافتن جلوه هایی تازه از مشترکات انسان حماسی و انسان عرفانی در آثار فردوسی و سنایی است. مشترکاتی نظیر عدد هفت، جام گیتی نمای، خواب و تقابل خیر و شر . کلید واژه ها: انسان حماسی، انسان عرفانی، فردوسی و سنایی.