مدل سازی های کامپیوتری دارای کاربرد وسیعی در زمینه های مختلف ساخت و ساز هستند. در این رابطه سیستم اطلاعات مکانی (gis) یکی از کارآمدترین علوم و فناوریهای در مدل سازی به شمار می رود که هنوز پتانسیل استفاده از آن در مباحث مربوط به مدیریت ساخت بطور کامل شناخته نشده است. از جمله خصوصیات مفید gis توانایی بالا در تجزیه و تحلیل بر روی داده های فضایی و تلفیق اطلاعات مکان مرجع است. از طرف دیگر زمینه جانمایی از جمله مباحثی است که یک مدیر ساخت در طول پروژه با آن روبرو می شود. در تحقیقات انجام شده گذشته در این زمینه, مدل های مختلفی (مدل های عددی، الگوریتمی، استفاده از سیستم های خبره و شبکه های عصبی و ...) بکار گرفته شده است اما با توجه به لزوم در نظر گرفتن پارامترهای مکانی و تبیین همبستگی مکانی پارامترهای موثر برای جانمایی بهینه، مدلسازی این پارامترها در یک سیستم اطلاعات مکانی (gis)، بعنوان یک سیستم حامی تصمیم گیری موضوع اصلی این پایان نامه است. مکان یابی تجهیزات و تسهیلات موقت در کارگاه از مباحث مرتبط با مدیریت ساخت و در زمینه تجهیز کارگاه بوده و از آنجاکه عمده داده های مورد استفاده در زمره داده های مکانی قرار می گیرند، لذا انتخاب gis بعنوان علم و فن آوری حامی تصمیم گیری جهت مکان یابی گزینه مناسبی است. ضمن اثبات توانایی gis در یافتن مکان بهینه تسهیلات موقتی وجه برتری این سیستم نسبت به مدل های ارایه شده در گذشته نیز معرفی می شود. بر حسب روش جانمایی تسهیلات مختلف, دسته بندی خاصی توسط مولف صورت گرفته که برای هر دسته یک مدل بر مبنای gis ارایه می شود. سپس نتایج این مدل, با نمونه های قبلی مقایسه شده و نقاط ضعف و قوت مدل پیشنهادی بررسی خواهد شد.

پیش بینی رفتار هیدرولیکی رودخانه در مقابل سیلاب های احتمالی جهت کاهش خسارات وارده به مناطق شهری، تاسیسات در حال ساخت، مزارع و سایر کاربری ها در اطراف رودخانه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .رودخانه النگ دره در گذشته با سیلاب های متعددی مواجه بوده که همواره خسارات فراوانی را در پی داشته است؛ از این رو بررسی نواحی مستعد وقوع سیلاب و تهیه نقشه پهنه های سیل گیر در این منطقه ضرورت دارد. همچنین تجاوز به محدوده بستر رودخانه مورد مطالعه به شکل های گوناگون رخ داده که شدت و ضعف آن در بازه های مختلف متفاوت می باشد. لذا شبیه سازی رفتار هیدرولیکی رودخانه برای پیش بینی خسارات ناشی از سیل در شرایط مختلف، اجرای طرح های مهندسی رودخانه، برنامه های کنترل و مهار سیل و دیگر مطالعات وابسته به ساماندهی رودخانه ضرورت دارد. بدین منظور از مدل هیدرولیکی hec-ras و الحاقیه hec-georas و همچنین سیستم اطلاعات مکانی gis به منظور بررسی و تعیین حدبستر و پهنه های پرخطر و ارئه راهکاربرای حفاظت رودخانه و کنترل سیلاب استفاده شده است. به همین منظور داده های ژئومتری، هیدرولوژی، هواشناسی، ضرایب مانینگ و کاربری اراضی به دقت جمع آوری و استخراج شده و سپس به مدل وارد گردیده است. در این تحقیق سعی برآن شده است که با استفاده از تحلیل های مکانی در gis و ارائه راهکارهای جدید و منطبق با شرایط منطقه و همچنین مقایسه و بررسی اثرات هریک از روش ها برروی رودخانه به تصمیم-گیری با اطمینان بالا نزدیک شده و همچنین امکان بررسی اثر هریک از روش ها به طورجداگانه برای تصمیم گیرندگان فراهم شده باشد. باتوجه به نتایج حاصل از تحلیل های صورت گرفته در gis، اولویت استفاده تلفیقی از راهکارهای مختلف ساماندهی در بازه های جداگانه، اثرات کاهش خسارت بیشتری داشته و بکارگیری هریک از طرح ها به تنهایی کارایی بسیار کمتری خواهد داشت. بعد از اعمال ساماندهی پیشنهادی، نقشه های پهنه بندی جدید نشان از کارایی بالای روش-های اعمالی در آزادسازی اراضی، ساماندهی و بهسازی مسیر رودخانه دارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

مدلسازی کارتوگرافی یکی از قویترین و انعطاف پذیرترین زبانهای توسعه و مدلسازی در سیستمهای اطلاعات مکانی (gis) شبکه ای می باشد که توسط tomlin در سال 1990 در جهت حل مسائل مکان مرجع پیچیده در gis توسط توابع اجرایی که بترتیبی منطقی در کنار هم قرار گرفته اند، بکار گرفته شد. در واقع مدلسازی کارتوگرافیکی روشی است با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی شبکه ای (raster gis) و قابلیتها و توابع قدرتمند آن در تجزیه و تحلیل مسائل مکانی، مطالعه و بررسی بسیاری از پروژه های عمرانی، زیست محیطی و دفاعی از جمله مطالعات اولیه راهسازی را بهبود بخشیده و تسهیل می نماید. در این پایان نامه ضمن بکارگیری روش فوق برای پیدا کردن بهترین مسیر، پارامترهای شیب ، نقاط عبور اجباری و مناطق غیرقابل عبور، در مطالعات فاز صفر راهسازی لحاظ گردیده است . در این تحقیق نقش محوری مدلهای رقومی ارتفاعی زمین (dem) بعنوان پایه هندسی در یک سیستم اطلاعاتی مکانی، در مطالعات راهسازی مد نظر قرار گرفته است . در این رابطه داده های اولیه از نقشه های موجود توسط برنامه نوشته شده توسط مولف استخراج و با مقایسه روشهای مختلف درونیابی از جمله inverse distancekirigikg linear, kiriging quadratic و شبکه نامنظم مثلثی (tin)، نهایتا روش استفاده از شبکه نامنظم مثلثی (tin) جهت ساخت مدل رقومی زمین انتخاب گردید. سپس با استفاده از مجموعه ای از نرم افزارهای مختلف از قبیل idrisi, inroads, winsurf و برنامه های متعدد نوشته شده توسط مولف ، نتایج با روش سنتی طراحی مسیر مقایسه گشته و ملاحظه گردید که بیشترین اختلاف دو مسیر 200 متر می باشد. بدین ترتیب مشخص گردید که استفاده از مدلسازی کارتوگرافیکی در مطالعات اولیه راهسازی قابل قبول و مناسب می باشد. انعطاف پذیری، سهولت استفاده و قابلیت بالای ترجمه نیازهای فنی جهت انجام پروژه به زبان قابل درک و تحلیل در سیستم های اطلاعات مکانی از جمله ویژگیهای مدلسازی کارتوگرافیکی می باشد که استفاده از آن را در انجام پروژه های مختلف عمرانی، زیست محیطی و دفاعی توجیه می نماید.

از مهم ترین اجزای مدیریت منابع، جمع آوری، پردازش و تهیه اطلاعات در مورد زمین است . این اجزاء معمولا تحت عنوان اطلاعات زمینی یا جغرافیایی، اطلاق میشوند. سیستمی که اطلاعات زمینیˆجغرافیائی را در رابطه با مالکیت و محدوده های زمین را بررسی می کند کاداستر نامیده می شود. چنین سیستمی دارای دو بخش پایه است : 1 - بخش فنی که هدف آن تهیه نقشه های بزرگ مقیاس مبتنی بر نقشه برداری زمینی و فتوگرامتری است و نمایانگر اطلاعات مکانی مربوطه، با مقیاس میباشد. 2 - بخش حقوقی که حاوی داده های ثبتی و فابلهای مربوط به حقوق قانونی و سایر اوصاف فیزیکی یا انتزاعی مربوط به قطعات تصویر شده بر نقشه است . این پایان نامه به بخش اول یعنی نقشه های بزرگ مقیاس به طریقه فتوگرامتری به منظور ایجاد کاداستر در ایران می پردازد. پس از تشریح مفهوم کاداستر، انواع، مزایا و ویژگیهای آن، به نکات لازم در طراحی پرواز، تهیه، مثلث بندی، محاسبات فتوگرامتری و تبدیل به منظور تهیه نقشه های بزرگ مقیاس پرداخته و پژوهشهایی پیرامون موارد فوق انجام گردیده است . در مرحله پرواز، ابتدا اصول لازم و کافی مورد نیاز برای یک پرواز مناسب ارائه شده و سپس به مشکل حل مناطق مرده (dead area) که در عکس های بزرگ مقیاس مشکل جدی است پرداخته و نحوه ایجاد و راه حل های کاهش آن بررسی شده و روشی جهت مدلسازی منطقه مرده ارائه گردیده است . از این مدل ریاضی چنین نتیجه گرفتیم که استفاده از دوربین هوایی با فاصله کانونی 300 میلی متر موجود نباشد، پوشش طولی را می توان چنان افزایش داد نا در فضای مدل مناطق مرده کمتری داشته باشیم، بطوری که پوشش طولی 65 درصد حالت مناسبی خواهد بود. در قسمت تهیه که شامل کادرگیری، علامت گذاری و انتقال نقاط گرهی است ، اهمیت انتقال نقاط گرهی همراه با آزمونهای انجام شده روی بلوک های مثلث بندی از عکسهای 3000:1 بررسی گردیده و سپس به مثلث بندی و مشکلاتی که در حین قرائت مثلث بندی از نقطه نظر توجیه داخلی، نسبی و قرائت نقاط عکسی وجود می آید پرداخته و راه حلهایی ارائه شده است . از آزمایشات انجام شده نتیجه گرفتیم که انتقال نقطه با دقت باید بالایی انجام شود و لازم است که پارامترهای مطلوب آن نظیر کیفیت مناسب فیلم و عکسبرداری هوائی مهیا باشد. نقاط زمینی باید شرایط استاندارد کار عکسی را داشته باشند در غیر اینصورت در محاسبات دچار مشکل می شویم و عوارض پس از تبدیل با عوارض زمینی همخوانی نخواهد داشت . برای افزایش دقت بلوکهای مثلث بندی و اتصال بلوکهای مثلث بندی بهتر است نوار و مدل اضافی در محاسبات و سرشکنی استفاده شود تا خطاهای سرشکنی از قسمتهای کناری حاشیه بلوک به خارج بلوک منتقل شود. بعنوان مثال انجراف معیار ارتفاعی نقاط چک قبل از افزایش نوار 96.9 میلیمتر و پس افزایش نوار 95.1 میلیمتر بدست آمد. در پایان، مرحله تبدیل برای نقشه های بزرگ مقیاس از نظر دستگاههای مورد استفاده و ظرایط محیط کار بررسی گردیده است . دیده می شود که در تبدیل عوارض ساختمانی روش خطکشی به روش قرائت گوشه های ساختمان برتری دارد و حدود 10 درصد الی 20 درصد دقت را افزایش می دهد.

با توجه به ظهور ماهواره های تصویربرداری با قدرت تفکیک بالا ، انجام پژوهش در زمینه آشنایی با این تکنولوژی جدید و بکارگیری آن می تواند منافع علمی و اقتصادی بسیاری برای کشور به همراه داشته باشد . در این رساله به منظور ارزیابی و تست دقت هندسی تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک بالا با ساختار پوش بروم مدلهای ریاضی دوبعدی و سه بعدی پیاده سازی و به دنبال آن مورد تست و بررسی قرار گرفتند. با توجه به عدم ارائه اطلاعات مداری از سوی شرکتهای تهیه کننده تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک بالا تاکنون ، دو راهکار کلی استفاده از مدلهای ‏‎rigorous‎‏ و‏‎non-rigorous‎‏ مورد نظر قرار گرفت و هر دو روش پیاده سازی و تست گردید.

یکی از موارد مهم در ایجاد و راه اندازی یک سیستم اطلاعات مکانی ‏‎(gis)‎‏، مدلسازی مناسب و انتخاب ساختار داده بهینه برای کاربری مورد نظر بر اساس شرایط موجود، سرعت بازیابی داده ها، تنوع و حجم داده ها و انواع تجزیه و تحلیلهای مورد نیاز می باشد. ساختار های داده اصلی ایجاد شده در زمینه ‏‎gis‎‏ شامل ساختار فایل، درختی، شبکه ای، رابطه ای، شی گرا و استنتاجی می باشند.در این پایان نامه هدف بررسی اصول تئوری، مزایا و محدودیتهای هر یک از ساختارهای داده فوق می باشد. بعنوان نمونه، دو سیستم رابطه ای ‏‎arc/info‎‏ و رابطه ای - شی گرای ‏‎smallworld‎‏، بصورت عملی مورد بررسی قرار گرفته اند. بدین منظور قسمتی از نقشه تهران در مقیاس 1:16000 از پادگان حر در جنوب غربی تا میدان فاطمی در شمال شرقی، پوشش ‏‎(scan)‎‏ و در اتوکد رقومی شد و برای پروژه عملی مورد استفاده قرار گرفت.برای مقایسه بین این دو ساختار، می توان از انواع تجزیه و تحلیلهای موجود در ‏‎gis‎‏، نظیر تجزیه و تحلیل شبکه، ‏‎overlay‎‏ و ‏‎buffering‎‏ استفاده نمود که در این پایان نامه، تجزیه و تحلیل شبکه انجام شده است. تست عملی، شامل مراحل مدلسازی، وارد نمودن داده ها، انواع عملیات پرسش و پاسخ بر اساس فیلدها در ‏‎arc/info‎‏ و خواص توصیفی اشیا در ‏‎smallworld‎‏ و تجزیه و تحلیلهای شبکه مانند یافتن مسیر بهینه و ‏‎allocation‎‏ می باشد، که نتایج زیر را ازاین بررسی می توان بیان نمود:- ساختار رابطه ای با داشتن زبان پرسش و پاسخ استاندارد ‏‎(sql)‎‏ ، قابلیت بالائی در عملیات پرسش و پاسخ دارد.- ساختار رابطه ای - شئ گرا، علاوه بر آنکه از قابلیتها شئ گرائی بهره می گیرد، قادر به استفاده از ‏‎sql‎‏ می باشد.- مدلسازی در ساختار رابطه ای - شئ گرا بر اساس نوع اشیا بوده و دنیای واقعی نزدیکتر و درک آن برای کاربر مناسبتر است.- در ساختار رابطه ای - شئ گرا قابلیت تعریف هندسه های مختلف ‏‎(multi geometry)‎‏ برای اشیا موجود می باشد.- ساختار رابطه ای - شئ گرا دارای قابلیت مدیریت نسخ متعدد داده می باشد.- در ساختار رابطه ای - شئ گرا امکان تعریف توپولوژی پویا برای عوارض موجود است.یکی دیگر از اهداف اصلی این پایان نامه، معرفی ساختار استنتاجی می باشد که بر اساس استخراج حقایق جدید از حقایق موجود، توسط قوانین تعریف شده در پایگاه داده می باشد که در زمینه سیستمهای هوشمند نظیر سیستم کنترل ترافیک، قابل استفاده است. این ساختار جدیدترین ساختار در زمینه ‏‎gis‎‏ بوده و میتوان تحقیقات بیشتر در این زمینه را برنامه ریزی کرد.

در دنیای پیرامون ما هر عارضه با سه مشخصه اساسی موضوع، مکان و زمان از دیگر عوارض قابل تمیز می باشد و عدم وجود هر یک از سه مولفه فوق باعث عدم تمیز عارضه مورد بحث از دیگر عوارض درامتداد محور زمان، مکان و حالت می گردد. کاربران جدید سیستم های اطلاعات مکانی(‏‎gis‎‏) اغلب با این مشکل مواجه اند که سیستم آنها در پاسخگویی به مسایلی مانند نشان دادن تغییر مسیر یک راه بین دو تاریخ 1 و 2 و یا نشان دادن سرگذشت تغییرات مکانی و توصیفی یک قطعه زمین ناتوان می باشد. این پایان نامه تحقیقی بر روی توسعه یک سیستم اطلاعات مکانی برداری زمانمند (‏‎tgis‎‏) نمونه می باشد.

در حال حاضر تقاضا جهت نمایش و تجزیه و تحلیل داده های مکانی سه بعدی در محیط سیستمهای اطلاعات مکانی(‏‎gis‎‏) به سرعت در حال افزایش است. همچنین سیستمهای فتوگرامتری رقومی به عنوان یکی از منابع اصلی تغذیه داده های مکانی ‏‎gis‎‏ مطرح هستند، بنابراین تلفیق سیستمهای فتوگرامتری رقومی و ‏‎gis‎‏ امکانات جدیدی برای کاربران به ارمغان می آورد.

اطلاعات ، نقش کلیدی را در تصمیم گیری بهینه ایفا می کند. اطلاعات در صورتی به شکل بهینه در فرآیند تصمیم گیری قابل استفاده است که دقیق ، صحیح ، بهنگام و ساختار یافته باشد. سیستم تعیین موقعیت جهانی(‏‎gps‎‏) بعنوان یکی از مهمترین و قابل اعتمادترین تکنولوژیهای تعیین موقعیت و سیستم های اطلاعات مکانی(‏‎gis‎‏) بعنوان یک سیستم اخذ و مدیریت بهینه اطلاعات مکان مرجع نقش مهمی را در تجزیه و تحلیلهای مکان مرجع بعهده دارند. تلفیق دو سیستم فوق توانائیهای جدید و جامعی را در اخذ و مدیریت اطلاعات مکان مرجع ارائه می دهد. از آنجا که سالیانه خسارات مالی و جانی چشمگیری بخاطر وقوع سوانح بویژه در حمل و نقل ریلی متوجه کشورمان می شود لذا بررسی اصول و مفاهیم پایه در استفاده از تلفیق ‏‎gis‎‏ و ‏‎gps‎‏ در مدیریت بهینه سوانح ریلی یکی از موضوعات مهم تحقیقاتی در مدیریت ناوگان حمل و نقل ریلی کشور است. در راستای دستیابی به حرکت ایمن در حمل و نقل ریلی ، دو سیاست کلی پیشگیری و کاخش اثرات مخرب سوانح وجود دارندکه استفاده از علوم و فناوریهای سیستم تعیین موقعیت جهانی ‏‎gps‎‏ و سیستم های اطلاعات مکانی ‏‎gis‎‏ می تواند بسیار مفید واقع شود. بر همین اساس در این پایان نامه هدف، معرفی و طراحی سیستمی است که بتواند قبل از بروز سانحه آنرا پیشگویی نموده و در صورت وقوع ، با مدیریت امکانات ، تجهیزات ، منابع انسانی و ترافیک ، حامی امدادرسانی و در خدمت مدیریت سوانح باشد.