نام پژوهشگر: محم دحسین قریشی

بررسی و توصیف دستوری-آوایی گویش آبیز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  احسان ناصحی   محم دحسین قریشی

این پژوهش به بررسی و توصیف دستوری و آوایی گویش آبیز می پردازد که از گویش های فارسی نو و از جمله گویش های ایرانی شرقی محسوب می شود و مردم روستای آبیز، واقع در بخش شاسکوه ِ شهرستان زیرکوه، از توابع استان خراسان جنوبی، به آن تکلم می کنند. این روستا که به تازگی به مرکز بخش ارتقا یافته است، در نزدیکی کویر و در منطقه ای کوهستانی واقع شده، و از این رو بسیاری از ویژگی های فرهنگی آن از جمله گویش محلی، در گذر تاریخ، کمتر دچار تغییر و تحول گشته است. بنابراین، با وجود شباهت هایی که این گویش با فارسی رسمی دارد، در زمینه ی ساخت آوایی از جمله، تعداد همخوان ها و واکه ها، و ساخت دستوری شامل تصریف اسم، صفت، فعل و ... و ساخت جملات آن، تفاوت هایی قابل مشاهده است که در این پژوهش، به بررسی و توصیف آن ها می پردازیم. برای این منظور، ابتدا ساخت آوایی گویش، بررسی می شود و واحدهای زنجیری و زبرزنجیری و ساخت هجایی آن توصیف می گردند. همزمان تفاوت ها و شباهت های احتمالی آن با فارسی رسمی بیان شده و پاره ای از فرآیندهای واجی صورت گرفته در واژگان این گویش نسبت به فارسی رسمی، ذکر می گردد. در مرحله ی بعد، ساخت دستوری گویش که شامل ساختواژه ی تصریفی و اشتقاقی و نحو یا ساخت جمله است، بررسی و توصیف می شود تا در نهایت تفاوت ها و شباهت های آن با فارسی معیار، مشخص گردد .