نام پژوهشگر: وحید ذولاکتاف

تاثیر ورزش درمانی خانگی بر درد، ناتوانی، کیفیت زندگی، و آمادگی جسمانی زنان مبتلا به کمر درد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - پژوهشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی 1390
  فاطمه زارع بیدکی   وحید ذولاکتاف

: مجموعه ای از عوامل بازدارنده از جمله باورهای غلط، فقر امکانات، عدم دسترسی، تجویز ورزشی نامتناسب، و غیره باعث شده است تا معمولا برای زنان مبتلا به کمر درد استراحت مطلق توصیه شده و آنها بخصوص از فعالیت های ورزشی حذر داده می شوند. اسناد علمی نشان داده اند که این توصیه برای اکثریت کمر دردها (با ریشه ضعف قدرت یا کوتاهی عضلانی) نتیجه معکوس دارد. هدف از این تحقیق بررسی اثر بخشی یک پروتکل تمرین درمانی خانگی بر روی آمادگی جسمانی، درد، ناتوانی، و کیفیت زندگی زنان مبتلا به کمر درد می باشد. روش: بیست و نه زن مبتلا به کمردرد با دامنه سنی30 تا 50 سال که یک تا 30 روز از تشخیص بیماری آنها گذشته بود و به تشخیص پزشک متخصص به هیج بیماری و عارضه ای که مانع از ورزش کردن می شود مبتلا نبودند در تحقیق شرکت کردند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند داوطلبانه انجام گرفت. به این صورت که پس از شناسایی افراد واجد شرایط، آنها در مورد تحقیق توجیه شده و دعوت به مشارکت داده شد. برنامه تمرینی شامل 2 هفته (هر هفته 3 جلسه) کار و آموزش عملی بود. سپس، بیماران با نظارت و راهنمایی تلفنی به مدت شش هفته و با استفاده از cd آموزشی، تمرینات را در خانه ادامه دادند. آزمون های مقدماتی تا پایان برنامه هر دو هفته یک بار تکرار گردید تا بر اساس آنها هم نسبت به میزان پیشرفت به بیماران بازخورد داده شود و هم اصلاحات مربوط به اضافه بار اِعمال گردد. آزمون های به کار رفته شامل آزمون های استاندارد آمادگی جسمانی و آزمونهای روانی اجتماعی بود. آزمونهای آمادگی جسمانی شامل آزمون های جمع کردن تنه، خمش ران، خیز تنه، نیم نشست ایستای تنه، بشین وبرس، و شش دقیقه راه رفتن بود. آزمون های روانی اجتماعی شامل آزمون های درد (مقیاس vas)، ناتوانی ناشی از کمر درد (مقیاس oswestry) و کیفیت زندگی (پرسشنامه whoqol-bref) بود. تحلیل آماری از طریق آزمون آماری تحلیل واریانس برای اندازه گیری های مکرر و توسط نرم افزار spss نسخه 16 انجام شد. نتایج: برای هر 6 عامل جسمانی (استقامت عمومی ایستای فلکسورهای تنه، استقامت فلکسورهای ران، استقامت اکستنسورهای کمر، استقامت عمومی پویای فلکسورهای تنه، انعطاف کمر و پشت ران، و استقامت عمومی)، و هر 6 عامل روانی اجتماعی (درد، ناتوانی ناشی از کمر درد، سلامت جسمانی، سلامت روانی، روابط اجتماعی، و عوامل محیطی)، تحلیل آماری نشان داد که تعامل معنادار به سود گروه تجربی وجود دارد. به عبارت دیگر، گروه تجربی در دوره تمرینی پیشرفت داشت، در حالی که گروه گواه هیچ پیشرفتی نداشت. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، می توان نتیجه گرفت که تمرین درمانی خانگی با پروتکل ارائه شده در تحقیق حاضر بر ارتقاء عوامل آمادگی جسمانی موثر بوده است. از طرف دیگر، ارتقای عوامل آمادگی جسمانی بر کاهش درد و ناتوانی و نیز افزایش کیفیت زندگی بیماران موثر بوده است. نکته مهم این است که هنگام استفاده از پروتکل تمرین درمانی پیشنهادی ما هیچ گونه تغییری در درمان دارویی یا راهکارهای درمانی همزمان رایج بیمار داده نشده بود. به عبارت دیگر، درمان دارویی یا راهکارهای درمانی رایج دیگر در بیماران گروه گواه موجب کاهش درد و یا بهبود توانایی های عملکردی بیماران نگردیده بود. در حالی که به نظر می رسد که افزودن مداخله تمرین درمانی به درمان دارویی یا سایر راهکارهای درمانی رایج برای بیماران گروه تجربی سودمند بوده و نقش مهمی در کاهش عوارض ناشی از بیماری ایفا کرده است. در کل، با توجه به فواید چند جانبه جسمانی، روانی، و اجتماعی حاصل از مداخله تمرین درمانی بکار گرفته شده، می توان این راهکار درمانی را به عنوان روشی ارزشمند جهت بهبود مبتلایان کمر درد معرفی نمود.