مثنوی جدایی نامه اثر ماندگار میرصوبدارخان تالپور که مفصّل ترین مثنوی او نیز به شمار می روددر این پایان نامه علاوه بر تصحیح نسخه خطّی منحصر به فرد این مثنوی به روش قیاسی سعی شده است مهم ترین مضامین شعری و ویژگی های سبکی این مثنوی برشمرده شده و از منظر اختصاصات زبانی ، ادبی و سبکی نقد و تحلیل شود. علاوه بر این نسخه ی خطی مثنوی مذکور از منظر نحوه ی رسم الخط و اشتباهات رایج نگارشی و وزنی بررسی شده است. در سرتاسر مثنوی جدایی نامه، عاشقِ بی قرار از جدایی خانواده،وطن و دل بستگی هایی که به آنها داشته می نالد؛و با وجود گلایه های فراوان از بد عهدی ایام ، هیچگاه از لطف الهی و نقشی که او در عاقبت انسان دارد غافل نمی شود.. میرصوبدارخان و دیگر امیران خاندان تالپوری از ارادتمندان به اهل بیت (علیهم السلام) هستند که در این مثنوی نیز ابیاتی در طلب شفاعت و توسل به پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت(علیهم السلام) سروده شده است .استفاده از برخی اصطلاحات محلّی و عامیانه و گفتاری از یک سو و برخی نشانه ها و لغات و ترکیبات کهن سبک خراسانی از سوی دیگر، زبان مثنوی را ساده و صمیمی کرده و آن را از دیگر منظومه های عاشقانه در شبه قارّه متمایز می سازد.ضرورت پرداختن به این اثر،معرفی و نقد و بررسی آثاری است که در خارج از مرزهای امروز ایران به زبان فارسی پدید آمده و به دلیل منحصر به فرد بودن نسخه و در دسترس نبودن آن، متاسفانه تا کنون ناشناخته مانده است.