نام پژوهشگر: نصرت ریاحی‌نیا

تحلیل محتوای کیفی کتاب های روش تحقیق در علوم انسانی و اجتماعی منتشر شده در سال های 1380-1391
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1393
  سیما شهباز   یزدان منصوریان

کتابهای روش تحقیق منابعی اطلاعاتی هستند که با هدف آموزش اصول و مبانی تحقیق در خدمت فرایند پژوهش قرار دارند بنابراین مطالع? ابعاد و ویژگی های این آثار می تواند در بهبود کیفیت آموزش روش تحقیق در آموزش عالی موثر باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و با رویکرد کیفی انجام شده است. هدف اصلی آن تبیین وضعیت موجود آموزش روش تحقیق در ایران با تکیه بر کتاب های روش تحقیق است. نمونه مورد بررسی در این پژوهش گزیده ای از کتاب های روش تحقیق در علوم انسانی و اجتماعی منتشر شده در سال های 1391- 1380 است. با بهره گیری از شیوه نمونه گیری هدفمند 65 کتاب روش تحقیق انتخاب و به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. در مجموع 271 کد (مفهوم) از ویژگی های زمینه ای (دموگرافیک)، محتوایی و همچنین ساختاری کتاب ها کشف و شواهد آن ها بررسی شدند. یافته ها نشان می دهد محتوای متن اصلی این کتاب ها شامل سه مقوله اصلی «وجوه بنیادی پژوهش»، «وجوه فرایندی پژوهش» و «وجوه انسانی پژوهش» است. محتوای پیوست ها نیز در 9 گروه دسته بندی می شوند. تحلیل ساختار کتاب ها نشان داد تقریباً همه کتاب ها از ساختار سه بخشی معمول پیروی کرده اند و در مجموع ساختاری کلیشه ای دارند. بر اساس این نتایج، بیشترین تمرکز محتوا در مقوله اصلی «وجوه فرایندی پژوهش» و کمترین آن مرتبط با مقوله «وجوه انسانی پژوهش» است. از سویی دیگر محتوای این کتاب ها دانشی حاصل از تألیف و ترجمه است. این کتاب ها بیش از آن که جنبه آموزشی و کاربردی داشته باشند، جنبه نظری دارند به عبارت دیگر به آموزش و تقویت مهارت های پژوهشی دانشجویان توجه چندانی نشده است. به نظر می رسد کتاب های روش تحقیق با رویکرد نظری به اشباع رسیده اند و بهتر است نویسندگان آینده تمرکز بیشتری بر جنبه های کاربردی و آموزش مهارت های بنیادین پژوهش داشته باشند. در پایان پس از تحلیل شباهت‎ها و تفاوت‎های کتاب‎های بررسی شده، الگویی پیشنهادی برای تدوین کتاب روش تحقیق ارائه و راهکارهایی برای بهبود وضعیت آموزش روش تحقیق با تکیه بر کتاب درسی پیشنهاد می شود.

تحلیل نیازهای اطلاعاتی پزشکی و بهداشتی کاربران در سایت های پرسش و پاسخ
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1391
  زهرا شاملو   حمیدرضا جمالی مهموئی

با توجه به وجود تکنولوژی های نوین، حجم عظیمی از اطلاعات پزشکی به صورت الکترونیکی در شبکه جهانی وب وجود دارد، از این رو افراد برای دستیابی به پاسخ سوال های پزشکی خود، به منابع اطلاعاتی مجازی مراجعه می کنند. یکی از این منابع، سایت های پرسش و پاسخ در حوزه پزشکی هستند. پژوهش حاضر درصدد است نیازهای اطلاعاتی کاربران، انگیزه ارسال پرسش، رضایت از پاسخ دریافت شده، علل مراجعه کاربران، جنبه های استفاده از اطلاعات ارائه شده و معیار پرسش کنندگان برای انتخاب پاسخ برتر را در بخش بهداشت سایت پرسش و پاسخ یاهو! انسرز بررسی نماید. یافته های تحقیق به متخصصان بهداشت یا اطلاعات کمک می کند که نیازهای اطلاعاتی بهداشتی مورد جستجوی کاربران در اینترنت را بهتر درک کنند و بتوانند سیستم های بازیابی اطلاعات بهداشتی را به منظور راهنمایی بهتر آنان توسعه دهند. با درک نیازهای اطلاعاتی کاربران، اطلاع رسانان و پزشکان می توانند با ارائه خدمات متناسب، در رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران و حل مشکلات پزشکی آن ها موفق تر باشند. برای انجام این تحقیق، از روش پیمایشی استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها در پژوهش حاضر، پرسشنامه بود. پس از توزیع 1015 پرسشنامه در میان جامعه پژوهش، در نهایت تعداد 100 پرسشنامه عودت داده شد. تجزیه محتوایی نیز بر روی پرسش هایی که در گروه موضوعی بهداشت و سلامت یاهو! انسرز توسط کاربران ایجاد شده بود، متمرکز شد. در قسمت تحلیل محتوا، از هر گروه موضوعی مربوط به بهداشت، 50 سوال انتخاب شد. در مجموع 500 سوال مورد بررسی قرار گرفت. پرسش ها پس از گردآوری از سایت یاهو! انسرز با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای کمی به کمک نرم افزار maxqda کدگذاری شدند. نتایج حاصل از داده های پژوهش نشان می دهد که بدون هزینه بودن، لذت بخش بودن محیط، و حس مشارکت اجتماعی در یاهو! انسرز بیشترین انگیزه استفاده از حوزه سلامت و بهداشت سایت یاهو! انسرز است. "اختصار در پاسخ های یاهو! انسرز" بیشترین عامل رضایت کاربران محسوب می شود. نگرانی در مورد خود، خانواده و اطرافیان، کمبود اطلاعات و شکاف اطلاعاتی در یک حوزه خاص، معتبر ساختن اطلاعات خود از سوی دیگران، نداشتن درآمد کافی، نبودن بیمه، از دلایل عمده و اصلی کاربران از ایجاد پرسش است. پیشگیری و ارتقاء سلامتی، تبدیل حدسیات خود به یقین، مشورت قبل از انجام معاینات و آزمایش های پزشکی خود از بیشترین موارد استفاده کاربران از پاسخ های دریافتی از سوالات بهداشتی است. پرسش کنندگان معمولاً پاسخ های عاطفی یا حمایتی را به عنوان برترین پاسخ انتخاب می کنند. بر اساس یافته های این تحقیق مشخص شد، که درمان طبیعی بیماری ها، ارتودنسی، روشهای کاهش وزن و از بین بردن چربی، بیماری های پوستی و روشهای درمان آن، پا درد و مشکلات مربوط به آن، اندام تناسلی مردان، استفاده از لنز چشمی، دوران قاعدگی، و مشکلات مربوط به خواب بیشترین مقوله های موضوعی در بخش بهداشت یاهو! انسرز است. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان می دهد بیشتر سوالات در رابطه با جنبه ای از یک بیماری خاص مانند اطلاعات عمومی، علائم، علل، تشخیص، درمان یا پیش بینی بیماری است.