التفات از زیباترین صنایع بلاغی درحوزه علم معانی است که انواع متعدد آن به فراوانی درقرآن کریم به کار رفته و باعث زیبایی و حلاوت کلام وحی گردیده است، اکثر علمای بلاغت آن را تحت عنوان خروج کلام از مقتضای ظاهر و انتقال از یکی از صیغه های تکلّم، خطاب و غیبت به دیگری تعریف کرده اند. بر این اساس برای آن شش وجه برشمرده اند، به نظر می رسد این شگرد ادبی منحصر به انتقال از ضمیری به ضمیر دیگر نباشد و گونه های دیگری نیز برای آن می توان پیدا کرد، در این پژوهش ضمن ارائه تقسیم بندی جدیدی از التفات، به پیگیری اغراض و نکته های لطیف آن از منظر زیبایی شناسی، در تفاسیر مختلف شیعه و سنّی پرداخته شده است. پس در فصل اوّل؛ کلیّات و مفاهیم و در فصل دوّم و سوّم؛ التفات در ساختارهای اسمی و فعلی، التفات در ادوات و التفات در ساختار نحوی و لغوی، با تحلیل معانی ثانویه ی هر مورد بیان شده است

قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی که بر پیامبر خدا نازل شد و از همان آغاز نزول، بحث تبیین و بررسی آیات آغاز شد که شخص پیامبر (ص) اولین مفسر قرآن بودند. برخی از آیات قرآن از مقتضای ظاهر خارج شده و دارای معانی ثانویه گردیده است. یکی از این موارد خروج از مقتضای ظاهر، ضمایر هستند که سبب اختلاف بین مفسرین شده است و آراء و اقوال گوناگونی پیرامون آن آمده است. هدف این است که ابتدا به کارکردهای ضمایر که شامل نقش ها مانند نقش های رفعی، نصبی، جری، بدلی و تأکیدی و حالات و اسلوب های ضمایر اشاره شود . دربحث اصلی، معانی ثانویه ضمایر طبق نظر مفسران بررسی شده و سپس به بررسی این نظریات پرداخته شده است و در پایان هم نتیجه گیری و تحلیل از تحقیق بیان شده است.