چکیده مبحث حروف از مباحث مهم و تأثیرگذار زبان فارسی است که اختلاف نظرهای فراوانی در آن دیده می شود. در برخی از کتاب های دستور زبان که به این مقوله توجه بیشتری کرده اند، بویژه «دستور زبان فارسی، کتاب حروف اضافه و ربط» خطیب رهبر، اقسام و معانی گوناگونی برای حروف برشمرده شده است اما مقایسه این کتاب ها با یکدیگر تفاوت های بسیاری را از لحاظ نامگذاری و تعداد، نشان می دهد. بررسی دسته بندی هایی که در این کتاب ها برای اقسام حروف ارائه شده، گویای آن است که از علت های مهم این مسئله، نداشتن روش و در نظر نگرفتن روابط کلمات در درون جمله است. برای کم کردن این اختلاف نظرها این رساله با تکیه بر دو محور اصلی نقد اقسام حروف در کتاب های دستور و تطبیق آنها بر تعدادی از امهات متون نثر و نظم فارسی نوشته شده و در آن، اقسام حروف ساده «از، اگر، به، با، بر، تا، چون، در، را، که، و» در ده کتاب دستور برگزیده برای این پژوهش، نقد شده است. سپس در بخش دیگری از رساله، دسته بندی های تازه ای از حروف براساس شواهدی از هشت کتاب «تاریخ بلعمی، تاریخ بیهقی، کلیله و دمنه، گلستان، شاهنامه، دیوان ناصرخسرو، مخزن الاسرار و مثنوی» ارائه شده است که مبنای انتخاب این متون اهمیت، اصالت و تأثیرگذاری در زبان فارسی است. شواهد این متون به روش تصادفی (random) برای به دست آوردن حجم مناسبی از نمونه های برجسته شواهد انتخاب شده و تعداد آنها به حدود پانزده هزار برگ می رسد. در این رساله تقسیم بندی حروف اضافه با توجه به اقسام متمم و معانی حاصل از آنها در جمله و تقسیم بندی حروف ربط نیز با در نظر گرفتن نقش جمله واره های پیرو انجام شده است. از نتایج مهم این پژوهش آن است که تعیین نوع متمم ها و نقش جمله واره های پیرو، دسته بندی اقسام حروف را نظام مندتر و کاربردی تر می کند. کلیدواژه ها: دستور زبان فارسی، حروف اضافه، حروف ربط، اقسام حروف، متمم