نام پژوهشگر: ذکیه هوشیار

طراحی فضای شهری کناره رود با محوریت حضورپذیری در شب نمونه موردی: کناره بابلرود در شهر امیرکلا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده هنر و معماری 1392
  ذکیه هوشیار   حسین نورمحمدزاد

اگر حضور فرد را، بودن در جایی برای تأمین نیازهایش بدانیم، می توان گفت افراد، با نیازها و خصوصیات متفاوت، نیاز به حضور در فضاهایی متفاوت دارند. چنانچه فضایی را برای پاسخگویی به نیازهایشان متناسب یابند، به تداوم حضور درآن تشویق خواهند شد. فضا های شهری که با حضور انسان ها و برقراری تعامل میانشان تعریف می شود در ابعاد گوناگون از خصوصیات و ویژگی هایی تأثیر می پذیرد. زمان از جمله این عوامل است که در دو دسته روز و شب، فضا را متفاوت می سازد و شرایط خاصی را برای رسیدن به مطلوبیت فضایی القا می کند. در این بین، شب نسبت به روز، به پاره ای از دلایل از قبیل خاموشی، تاریکی، خلوت و سکوت نیازمند توجه و دقت بیشتری می باشد. فضای شهر در کناره رود نیز همچون هر فضایی متأثر از عامل زمان شکل می گیرد و شب نیز به نوبه خود بر بسیاری از کیفیت های این فضا اثر خواهد گذاشت. شهر امیرکلا از جمله شهرهای کوچک استان مازندران به شمار می رود. از جمله فضاهای شهری امیرکلا می توان به بازار ساحلی، پارک شهرداری، خیابان امام و میدان انقلاب اشاره کرد. این فضاهای شهری در مجموع، نتوانسته به خوبی پاسخگوی نیاز شهروندان باشد و حضور آنان را بویژه در شب تضمین کند. فضای شهری کناره بابلرود از جمله این گونه فضاها در شهر امیرکلا می باشد که در روزهای جمعه به دلیل برگزاری جمعه بازار و همجواری با بازار ساحلی از حجم بالایی از حضور برخوردار است. اما همین فضا در سایر روزهای هفته در شب به دلایلی چون ناامنی، تجهیز نبودن به امکانات و خدمات متناسب با خصوصیات شب و نداشتن جذابیت های فضایی، به فضایی سرد و خاموش تبدیل می شود که هر گونه حضور را دفع می کند تا جایی که این گونه خالی شدن فضا و خاموشی آن، فرصت بروز بیشتری به ناهنجاری ها و جرائم شبانه داده است. در نگاهی عمیق تر می توان گفت استفاده از فضاهای عمومی شهر تنها در ساعاتی محدود، در اقتصاد شهر نیز آثار منفی داشته و از سرعت رشد و خودکفایی آن کاسته است. از این رو آنچه این پژوهش در پی آن است طراحی فضای شهری با حضور پذیری شبانه در کناره رود می باشد که این هدف را در پنج فصل: 1- طرح پژوهش در قالب تعریف مسأله، تبیین اهداف، بیان سابقه، ضرورت و اهمیت، سوالات، روش، کاربرد نتایج و مراحل انجام پژوهش 2- مطالعه موضوع در سه بخش مروری بر ادبیات مفهوم (موضوع: حضورپذیری شبانه، محمول: فضای شهر در کناره رود و تجارب جهان و ایران)، چارچوب نظری و مبانی نظری 3- شناخت محدوده مورد مطالعه در سه مرتبه کلان، میانی و خرد ( فضای شهری کناره بابلرود در شهر امیرکلا ) 4- تحلیل و 5- طراحی دنبال می کند.