نام پژوهشگر: آرزو امجدیان

جلوه های ایثار و شهادت در عناصر داستانی داستان های برجسته دفاع مقدس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات 1392
  آرزو امجدیان   غلامرضا سالمیان

جنگ تحمیلی بر خلاف آسیب های بی شمارش برجامعه، روندی مثبت و سازنده در ادبیّات معاصر ایجاد کرد. ادبیّات نیز در مقابل توانست در روند رویداد های جنگ تأثیر قابل توجّهی بگذارد. یکی از زیر شاخه های ادبیّات نوپای دفاع مقدّس، ادبیّات داستانی است. داستان متشکل از عناصری است که هرچه با مهارت و توانایی بیشتری به کار گرفته شوند، داستان تأثیرگذارتر خواهد بود. از آن جا که نویسندگان دفاع مقدّس در خلق آثار خود به دنبال انعکاس تأثیرگذار ارزش های دفاع مقدّس، یعنی شهادت طلبی و ایثار هستند، در این پایان نامه کوشش می شود تأثیری که عناصر داستانی می توانند در انتقال روحیّه شهادت طلبی و ایثار بگذارند، وارسی شود. بدین منظور به شیوه توصیفی و تحلیلی، عناصر داستانی در پنج رمان برجسته دفاع مقدّس ارزیابی شد و تأثیر هریک از این عناصر را در ایجاد چنین روحیّه ای به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. و به این نتایج دست یافتیم که رمان شطرنج با ماشین قیامت بیشترین توفیق را در به کارگیری عناصر داستانی درایجاد روحیه شهادت طلبی و ایثار به دست آورده است و رمان های هلال پنهان و ریشه در اعماق با وجود نواقصی که در به کارگیری برخی از عناصر داستانی داشته اند تا حدودی به این کار اهتمام ورزیده اند و در رده های بعدی قرار می گیرند و رمان های سفر به گرای 270 درجه و ملاقات در شب آفتابی در بهره گیری از عناصر داستانی در ایجاد چنین روحیه ای چندان توفیقی به دست نیاوده اند.