پژوهش اخیر به منظور بررسی اثر افزودن سطوح مختلف پودر سیر و سیر تازه به جیره بر عملکرد رشد، خصوصیات لاشه و بعضی از فراسنجه¬های خونی در جوجه¬های گوشتی، در ایستگاه تحقیقاتی پرورش جوجه گوشتی دانشگاه شهرکرد واقع در بخش چالشتر انجام شد. بدین منظور، از 240 قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه از سویه تجاری راس 308 در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار استفاده شد. جوجه¬ها به طور تصادفی در داخل 24 جایگاه توزیع شدند. تعداد شش جیره¬ی آزمایشی با میزان انرژی و پروتئین مشابه تهیه گردید که عبارت بودند از: 1) جیره پایه (شاهد)؛ 2) جیره پایه حاوی سطح ppm 10 آنتی-بیوتیک آویلامایسین؛ 3) جیره پایه حاوی سطح 25/0 درصد پودر سیر؛ 4) جیره پایه حاوی 25/0 درصد سیر تازه؛ 5) جیره پایه حاوی 5/0 درصد پودر سیر؛ 6) جیره پایه حاوی 5/0 درصد سیر تازه. جیره¬های آزمایشی از 1 تا 42 روزگی تغذیه شدند. شاخص¬هایی نظیر مصرف خوراک، اضافه وزن، ضریب تبدیل خوراک، وزن نسبی لاشه و اندام¬ها مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت بررسی فراسنجه¬های خونی از هر تکرار 2 نمونه خون به میزان 3 میلی¬لیتر در روز 42 گرفته شد. فراسنجه¬های اندازه¬گیری شده شامل هماتوکریت (pcv)، غلظت تری¬گلیسرید سرم (tg)، مقدار لیپوپروتئین¬های با چگالی بالا (hdl)، مقدار لیپوپروتئین¬های با چگالی پایین (ldl) و مقدار کل کلسترول سرم بودند. پاسخ cbh (حساسیت بازوفیلی) و شمارش سلول¬های خونی (مونوسیت، بازوفیل، ائوزینوفیل، هتروفیل، لنفوسیت و نسبت هتروفیل به لنفوسیت) نیز انجام پذیرفت. براساس نتایج، تیمارهای تحت آزمون از نظر میانگین مصرف خوراک و اضافه وزن تفاوتی با یکدیگر نداشتند (05/0<p). میانگین ضریب تبدیل تیمارهای تحت آزمون در دوره¬ی صفر تا 10 روزگی تفاوت آماری معنی¬داری نشان دادند، به گونه¬ای که تیمار 4 نسبت به تیمار 3 کاهش معنی¬داری در میانگین ضریب تبدیل نشان دادند، اما این تیمارها با تیمار شاهد و آنتی¬بیوتیک تفاوت معنی¬داری نداشتند (05/0<p). میانگین ضریب تبدیل در دیگر دوره¬های پرورش (11 تا 24 روزگی، 25 تا 42 روزگی و کل دوره¬ی پرورش(صفر تا 42 روزگی) تفاوت معنی¬داری نسبت به تیمار شاهد نشان ندادند (05/0<p). وزن ماهیچه¬های سینه، ران و بال (گرم به ازای 100 گرم وزن بدن) و بازدهی لاشه (%) تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند (05/0<p). وزن نسبی چربی حفره بطنی (گرم به ازای 100 گرم وزن بدن) در تیمار 6 نسبت به تیمار 5 کاهش معنی¬داری یافته بود (05/0>p) ولی این کاهش در مقایسه با گروه شاهد معنی¬دار نبود (05/0<p). وزن سنگدان و کل دستگاه گوارش گروه¬های آزمایشی تفاوت آماری معنی¬دای نسبت به گروه شاهد نشان ندادند (05/0<p). بیشترین وزن قلب و پیش معده مربوط به تیمار 2 بود که افزایش معنی¬داری نسبت به گروه شاهد از خود نشان داد (05/0>p). بیشترین وزن پانکراس متعلق به تیمار 2 و تیمار 4 بود که با گروه شاهد تفاوت معنی¬داری داشتند (05/0>p). همچنین از لحاظ وزن کبد، تیمار 2 دارای بیشترین و تیمار 3 دارای کمترین وزن کبد بود که این تفاوت¬ها با تیمار شاهد معنی¬دار نبود (05/0<p). وزن طحال و بورس گروه¬های آزمایشی تفاوت آماری با یکدیگر نشان ندادند.گروه¬های آزمایشی از لحاظ غلظت کلسترول تام و کلسترول ldl با یکدیگر تفاوت آماری نداشتند، در حالیکه تیمارهای آزمایشی از لحاظ غلظت¬ تری¬گلیسرید و کلسترول hdl دارای اختلاف آماری معنی¬داری بودند، به طوری که غلظت تری¬گلیسرید تیمارهای 3 و 5 در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافته بود و غلظت hdl تیمارهای 3، 4 و 6 نسبت به تیمار شاهد کاهش یافته بود (05/0>p). تیمارهای تحت آزمون از لحاظ بازوفیل، ائوزینوفیل، هتروفیل و لنفوسیت تفاوت آماری نشان ندادند، در حالی که از نظر درصد هماتوکریت (pcv)، مونوسیت و نسبت هتروفیل به لنفوسیت دارای تفاوت آماری معنی¬داری بودند به طوری که نسبت هتروفیل به لنفوسیت در تیمار 5 کاهش معنی¬داری نسبت به گروه شاهد یافته بود (05/0>p). استفاده از جیره پایه حاوی 25/0 درصد سیر تازه (تیمار 4) و افزودنی آنتی¬بیوتیک (تیمار 2) منجر به کاهش پاسخ cbh در 12 ساعت پس از تزریق فیتوهماگلوتینین (pha)، در مقایسه با تیمار شاهد گردید (05/0>p). با توجه به نتایج، می¬توان بیان داشت که افزودن پودر سیر و سیر تازه تأثیری بر عملکرد و رشد جوجه¬های گوشتی نداشت؛ به نظر می¬رسد که افزودن 5/0 درصد پودر سیر به جیره¬ می¬تواند سبب تخفیف استرس در جوجه¬های گوشتی شود.