نام پژوهشگر: امید شمخانی
امید شمخانی تیمور قادری
پند و اندرز، چکیده¬ای است از آداب، رسوم و حکمت جامعه و تفکرِ قومی-فردی که برداشت و جهان¬بینی فرهنگ ایرانی را نشان می¬دهد. اوستا و متون پهلوی، منشأ احکام فقهی-اخلاقیِ اندرزنامه¬هاست. آوردن اندرز ضمن حکایت و داستان نمادین و تمثیلی برای تفهیم پند، در ایران ساسانی رایج بوده و پس از اسلام نیز تداوم داشته است. تأثیر متون پهلوی و شیوه¬ی بیان آن¬ها باعث شده است که شاعران پارسی¬گوی در حوزه¬ی تعلیم و تربیت، همان سنت اندرزگویی اخلاقی را پیروی نمایند. بخشی از این اندرزها عیناً منتقل شده و برخی در گذر زمان، دچار تغییر و تحول و یا جرح و تعدیل شده¬اند. مفاهیم ایرانی در ادبیات عرب، ادامه دهنده¬ی اندیشه¬ی کهن ایرانی است. متون اخلاقی ادبیات فارسی خاصه «بوستان و گلستان سعدی و غزلیات حافظ» یکی از مهم¬ترین منابع مورد استفاده¬ی خوانندگان و نویسندگان بوده که با نگاهی مختصر تأثیر اندیشه¬ی ایرانی و اندرزنامه¬های پهلوی را در آن¬ها می¬توان بازشناخت.