نام پژوهشگر: علیرضا رستمیان دلاور
علیرضا رستمیان دلاور عسکر جانعلیزاده
استفاده از سرعت موج برشی در ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک به این دلیل حائز اهمیت است که تحقیقات مختلف ثابت کردهاند عواملی (مانند تنش محفظهای موثر، نسبت تخلخل، تاریخچه تنش و کرنش، خصوصیات دانهبندی و ...) که بر مقاومت روانگرایی تأثیر میگذارند، بر سرعت موج برشی هم در همان جهت اثرگذارند. لذا انگیزه لازم برای بررسی رابطه بین سرعت موج برشی و مقاومت روانگرایی ایجاد میشود، بخصوص در مکانهایی که امکان استفاده از روشهای بر پایه نفوذ وجود ندارد، مانند خاک های درشتدانه بسیار متراکم و یا به ارزیابی سریع پتانسیل روانگرایی خاک در محدوده وسیع نیاز است. روشی که در این پژوهش مورد بررسی قرارگرفته، بر پایه اطلاعات حاصل از اندازهگیری سرعت موج برشی در محل بوده که توسط اندروس و استوک ( 1997 ) بنیان نهاده شد و در سالهای 2000 و 2003 مورد بازبینی و بهبود قرار گرفت. اعتبار این روش از اطلاعات قابلاطمینان صحرایی (بررسی تاریخچه 26 زلزله و اندازهگیری سرعت موج برشی در بیش از 70 منطقه مختلف جهان) و مورد تأیید بودن آن در تحقیقات وسیع بعدی گرفته شده است. در این تحقیق، ضمن بررسی این روش که در مقایسه با روشهای بر پایه نفوذ از دقت قابل قبولی برخوردار است، به ارزیابی اطلاعات حاصل از اندازهگیری های میدانی سرعت موج برشی 35 گمانه در شهرستان بابل، در راستای پروژه ریز پهنهبندی لرزهای این منطقه پرداخته شده است. بر اساس مطالعات ژئوتکنیکی و نتایج حاصل از آن، لایههای زیرین این منطقه از خاکهای سست لای و ماسه تشکیل شده که طبق محاسبات میزان پتانسیل روانگرایی بر حسب سرعت موج برشی، برای نسبت شتاب 7، موارد متعددی از روانگرایی در اعماق گستره مورد بررسی مشاهده / 0 و بزرگای زلزلهای برابر با 5 / بیشینه 3 میشود. همچنین نقشههای ریزپهنهبندی استعداد روانگرایی و بروز آثار روانگرایی در سطح، برای استفاده در احداث انواع سازههای مهندسی و بررسی در آییننامهها، بعنوان نتیجه نهایی این پژوهش تهیه گردیده است.