نام پژوهشگر: رضا پاشازاده
رضا پاشازاده خلیل پروینی
ادبیات تطبیقی در مفهوم علمی آن نخست در فرانسه پدید آمد؛ آن گاه به بعضی از کشورهای غربی چون آلمان، ایتالیا، آمریکا و ... راه یافت و سپس روانه ی شرق دور گردید. تأسیس اصول ادبیات تطبیقی در کشورهای عربی با محمد غنیمی هلال(1917ـ 1967) و تألیف در این زمینه با عبدالرزاق حمیده، ابراهیم سلامه و نجیب العقیقی آغاز شد. هر یک کتاب هایی را با عنوان «الأدب المقارن» برای تدریس در دانشگاه تألیف کردند؛ هر چند که این کتابها نتوانستند تعریف روشنی از ادبیات تطبیقی براساس مکتب رایج عصر ـ مکتب فرانسه ـ ارائه دهند. اما آنچه که در این میان درخور اهمیت است، مطرح شدن نظریه ی ادبیات تطبیقی اسلامی توسط نویسندگانی چون طاهر احمد مکی، طه ندا، حسین مجیب المصری و... می باشد؛ نظریه ای که رهیافتی نوین در عرصه ی ادبیات و نقد محسوب می شود و ملل اسلامی را از طریق بررسی مناسبات آثار ادبی آنان، به یگدیگر نزدیکتر می سازد.طاهر احمد مکی که به عنوان بزرگترین نظریه پرداز در این زمینه شناخته شده است، نقش قابل ملاحظه ای در معرفی آن از طریق آثار و دیدگاه های ارزشمند خود داشته است. این پژوهش با ترجمه ، شرح و تحقیق کتاب «فی الأدب المقارن، دراسات نظریه و تطبیقیه»؛ یکی از کتاب های مهم و در عین حال متفاوت از سایر تألیفات طاهر احمد مکی به طور خاص و در زمینه ی ادبیات تطبیقی به طور کلی، در پی معرفی این ادیب برجسته ی معاصر است.