پس از پایان جنگ تحمیلی در ایران عده ای از روشنفکران مذهبی نسبت به بنیادها و رویه های فکری و سیاسی حکومت رویکردی انتقادی اتخاذ کردند و به این باور رسیدند که باید بازبینی بنیادی در اصول و پایه های فکری و سیاسی آن صورت پذیرد. از این روشنفکران می توان به عنوان نواندیشان پسااسلام گرا یاد کرد. مهم ترین نکته ای که در اندیشه این گروه از نواندیشان ضروری می نمود؛ تبیین رابطه بین دموکراسی و حکومت دینی بود. از آنجایی که دموکراسی مبتنی بر بنیادهای هستی شناسانه، معرفت شناسانه و انسان شناسانه است. نواندیشان پسااسلام گرا نیز براساس سه مقوله یاد شده به تبیین رابطه دین و دموکراسی پرداخته اند. در این پایان نامه به بررسی رابطه میان دین و دموکراسی در آرای سه اندیشمند پسا اسلامگرا یعنی مصطفی ملکیان، محمد مجتهد شبستری و عبدالکریم سروش پرداخته شده و با تفسیر اندیشه های این سه نواندیش پسااسلام گرا در زمینه هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی با توجه به انتظار حداقلی از دین به این نتیجه رسیده ایم که اسلام و دموکراسی دو مقوله جدا از یکدیگر می باشند و لذا معتقد به سکولاریزم در حوزه سیاسی هستند. آن ها نهاد دین و نهاد دموکراسی را جد ا از یکدیگر دانسته و معتقدند وظایف و عملکرد دین و سیاست بایکدیگر متفاوت می باشد. بنابراین امکان تلفیق دین و دموکراسی وجود ندارد.