نام پژوهشگر: اکرم دهقان اناری
اکرم دهقان اناری حسام الدین معین زاده
سنگ های اولترامافیک- مافیک منطقه چیل آباد، در جنوب شرق شهر ارزوئیه، جنوب شهرستان بافت (استان کرمان) قرار گرفته اند. این سنگها مابین طول های جغرافیایی 30َ و?56 تا 33َ و ?56 و عرض های جغرافیایی 10َ و ?28 تا 12َ و ?28 واقع شده اند و به لحاظ زمین شناسی، در منتهی الیه جنوب شرقی زون سنندج- سیرجان، در مجاورت زون زاگرس قرار گرفته اند. براساس مشاهدات صحرایی و پتروگرافی مشخص شد که سه گروه سنگی متفاوت در منطقه وجود دارد که از آن جمله می توان به سنگهای اولترامافیک، مافیک و دگرگونی اشاره کرد. سنگهای اولترامافیک بیشتر در قالب هارزبورژیت، ورلیت، الیوین کلینوپیروکسنیت و پلاژیوکلاز پریدوتیت می باشند. سنگهای مافیک شامل گابرو و بازالت اند و سنگهای دگرگونی بیشتر از نوع کلریت شیست، موسکویت شیست، آمفیبول شیست و سرپانتینیت می باشند. بررسی های پتروگرافی نشان می دهند که کانیهای موجود در سنگهای اولترامافیک تحت دو شرایط کاملاً متفاوت تشکیل شده اند به طوری که برخی از آنها متعلق به شرایط دما و فشار بالا (احتمالاً گوشته بالایی) می باشند که تحت عنوان کانی های نسل اول آنها را می شناسیم و برخی متعلق به شرایط دما و فشار پایین (پوسته ای) می باشند که آنها را در گروه کانیهای نسل دوم قرار می دهیم. براساس مطالعاتی که بر روی شیمی کانیهای موجود در سنگهای اولترامافیک منطقه انجام گرفت، مشخص شد که ترکیب الیوین ها از نوع فورستریت، کلینوپیروکسن ها از نوع دیوپسید تا ایندیوپسید، اورتوپیروکسن ها از نوع انستاتیت، اسپینل ها از نوع کروم اسپینل و پلاژیوکلازها از نوع بیتونیت می باشند. علاوه بر این ترکیب شیمیایی کانیها نشان دهنده منشأ گوشته ای و یا وابسته به تبلور از مذاب های نوع مورب می باشند. بنابراین با توجه به همه این شواهد می توان گفت که احتمالاً سنگهای اولترامافیک منطقه ابتدا در شرایط دما و فشار گوشته بالایی ایجاد شده اند و کانیهای نسل اول را شکل داده اند و سپس به سمت بخشهایی با دما و فشار پایین تر حرکت کرده اند. در حین این جابجایی و کاهش دما و فشار، تغییراتی در شکل و ظاهر کانیهای نسل اول ایجاد شده و بر اثر تبلور مجدد، کانیهای نسل دوم در بین کانیهای نسل اول شکل یافته اند.