نام پژوهشگر: صمد ابراهیمی
صمد ابراهیمی حسین آروئی
به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر برخی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه ریحان در غلظت های مختلف دی اکسید کربن آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و دو توده ریحان مشهدی و شیرازی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال های1391- 1392 به اجرا درآمد. در این آزمایش کرت اصلی شامل دی اکسید کربن در سه سطح (380 (شاهد)، 700 و 1050 پی پی ام) و کرت فرعی شامل شوری در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 میلی مولار سدیم کلرید) بعنوان تیمارهای آزمایشی انتخاب شدند. نتایج حاصل نشان داد اثر متقابل شوری و دی اکسید کربن در صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه و ساقه، محتوای رطوبت نسبی، شاخص سبزینگی، کلروفیل کل، سدیم برگ و ریشه و پتاسیم برگ در سطح احتمال 1 درصد و بر صفات تعداد و سطح برگ و نشت الکترولیت در سطح احتمال 5 درصد معنی دار ولی برای صفت پتاسیم ریشه معنی دار نبود. بر اساس نتایج آزمایش، وزن تر و خشک اندام هوایی در شوری صفر و غلظت 1050 پی پی ام دی اکسید کربن بیشترین مقدار و در شوری 150 میلی مولار و تیمار شاهد دی اکسید کربن کمترین مقدار شاهد 35 درصد ارتفاع بیشتری داشتند. طول ریشه با افزایش دی اکسید کربن و شوری کاهش یافت و کمترین مقدار آن در شوری 150 میلی مولار و 1050 پی پی ام دی اکسید کربن مشاهده شد. بیشترین تعداد و سطح برگ در شوری صفر میلی مولار در غلظت 700 پی پی ام دی اکسید کربن دیده شد. در بالاترین سطح شوری کمترین آسیب به غشاء سلولی در تیمار 700 پی پی ام دی اکسید کربن بدست آمد.کلرفیل کل با افزایش شوری کاهش یافت. افزایش دی اکسید کربن به غلظت 1050 پی پی ام سبب کاهش 21 درصدی سدیم برگ در شوری 150 میلی مولار نسبت به تیمار شاهد دی اکسید کربن شد. پتاسیم برگ نیز با افزایش دی اکسید کربن از 380 به 1050 پی پی ام در شوری 150 میلی مولار 12 درصد افزایش نشان داد. می توان گفت با افزایش غلظت دی اکسید کربن اثرات زیانبار شوری در گیاه ریحان کاهش می یابد.