نام پژوهشگر: محبوبه قیطاسی

تأثیر بازدارند ه نیترات سازی 3 و 4 دی متیل پیرازول فسفات (dmpp) بر تجمع نیترات در دو رقم اسفناج (spinacia oleracea l.) در بافت های مختلف خاک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهرکرد - دانشکده کشاورزی 1392
  محبوبه قیطاسی   شهرام کیانی

کاهش تجمع نیترات و نیتریت در سبزیها و به خصوص اسفناج (spinacia oleracea l.) یکی از اهدافی است که در تولید محصول سالم به آن توجه می شود. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر کاربرد بازدارنده نیترات سازی 3 و 4 دی متیل پیرازول فسفات (dmpp) بر عملکرد و تجمع نیترات و نیتریت در اسفناج به صورت گلدانی انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل نوع کود نیتروژنه، نوع خاک و نوع رقم اسفناج در سه تکرار در دانشگاه شهرکرد در سال 1391 انجام شد. نوع کود نیتروژنه شامل چهار سطح بود که عبارتند از: (1) عدم مصرف کود نیتروژنه (شاهد)، (2) اوره، (3) سولفات نیترات آمونیوم، (4) سولفات نیترات آمونیوم با بازدارنده نیترات سازی dmpp. عامل خاک نیز شامل 3 نوع بافت سبک (شنی لومی)، متوسط (لوم) و سنگین (رسی سیلتی) بود. ارقام اسفناج مورد استفاده شامل یک رقم برگ صاف (گیانت سانتوس، giant santos) و یک رقم برگ چروک (وایکینگ، viking) بودند. نتایج نشان داد کاربرد سولفات نیترات آمونیوم به همراه بازدارنده نیترات سازی dmpp منجر به افزایش معنی دار آمونیوم و بالعکس کاهش معنی دار نیترات خاک در مقایسه با تیمار مشابه اما فاقد بازدارنده و کود اوره در هر سه بافت خاک مورد مطالعه شد. با این وجود در خاکهای شنی لومی و لومی، کاربرد سولفات نیترات آمونیوم به همراه بازدارنده نیترات سازی dmpp در مقایسه با تیمار مشابه اما فاقد بازدارنده منجر به کاهش معنی دار وزن تر هر دو رقم اسفناج شد. در حالی که در خاک رسی سیلتی در رقم وایکینگ کاربرد سولفات نیترات آمونیوم به همراه بازدارنده نیترات سازی dmpp منجر به افزایش معنی دار عملکرد به میزان 29 درصد در مقایسه با تیمار مشابه اما فاقد بازدارنده گردید. کاربرد سولفات نیترات آمونیوم به همراه بازدارنده نیترات سازی dmpp منجر به کاهش 7/31 و 3/40 درصدی نیترات برگ و ساقه ارقام اسفناج در مقایسه با اوره شد. بر اساس نتایج حاصله بیشترین تجمع نیترات اسفناج در خاک رسی سیلتی دیده شده و رقم وایکینگ در مقایسه با گیانت سانتوس به طور معنی داری نیترات و نیتریت بیشتری را در خود تجمع داده بود. نتایج نشان داد کاربرد سولفات نیترات آمونیوم به همراه بازدارنده نیترات سازی dmpp منجر به کاهش 22 درصدی نیترات اسفناج در دوره نگهداری در یخچال (به مدت 6 روز) در مقایسه با زمان برداشت شد در حالی که این مقدار برای اوره و سولفات نیترات آمونیوم تنها 11 درصد بود. بر اساس نتایج این پژوهش، استفاده از سولفات نیترات آمونیوم به همراه بازدارنده نیترات سازی dmpp در مزارع اسفناج به منظور تولید محصول سالم قابل توصیه است.