مت آمفتامین، یک محرک مغزی شبه آمفتامین می باشد که در سالیان اخیر تحت نام خیابانی"شیشه" در ایران به طور گسترده ای مورد سوء مصرف قرار می گیرد. به دلیل اینکه پروتکل درمانی اختصاصی به منظور درمان بیماران سوء مصرف کننده مت آمفتامین وجود ندارد، شناسایی راهکارهای درمانی جدید برای درمان این بیماران، ضروری به نظر می رسد. مطالعات اخیر در مدل های حیوانی نشان می دهد که استرس اکسیداتیو یک یافته مهم بیوشیمیایی در سیستم اعصاب مرکزی (cns) می باشد. از این رو احتمال می رود که درمان با آنتی اکسیدان ها در این بیماران کمک کننده باشد. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت استرس اکسیداتیو در سوء مصرف کنندگان مت آمفتامین است. در این مطالعه، 21 بیمار سوء مصرف کننده مت آمفتامین (2زن و 19 مرد) و مراجعه کننده به مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران و جمعیت احیای انسانی کنگره 60 مورد بررسی قرار گرفتند. در بدو ورود پس از اخذ رضایت نامه از بیماران، اطلاعات دموگرافیک بیماران ثبت و در صورت عدم ابتلا به بیماری های قلبی، ریوی، کبدی، کلیوی، دیابت و انواع بدخیمی ها، عدم مصرف منظم داروها به ویژه استاتین ها، مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسین، آنتی اکسیدان ها و نیتریت ها، عدم ابتلا به لاغری یا چاقی (با محاسبه bmi) و عدم اعتیاد به الکل و سایر مواد غیر قانونی، 10 میلی لیتر نمونه خون وریدی پیش از انجام هرگونه اقدامات درمانی از بیماران به منظور بررسی اوره، کراتینین، قند خون، سدیم، پتاسیم، هموگلوبین، هماتوکریت، تعداد پلاکت، تعداد گلبول های سفید خون و ارزیابی پارامترهای استرس اکسیداتیو در پلاسما (شامل ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما به روش ferric reducing ability of plasma و سنجش میزان پراکسیداسیون لیپیدی پلاسما به روش thiobarbituric acid) تهیه شد. از 15 داوطلب مرد سالم نیز به عنوان گروه کنترل، اطلاعات دموگرافیک تهیه و جهت بررسی شاخص های استرس اکسیداتیو گفته شده و مقایسه آن با گروه مورد، 10 میلی لیتر نمونه خون وریدی گرفته شد. اطلاعات به دست آمده پس از جمع آوری، توسط برنامه نرم افزار19 spss version مورد آنالیز قرار گرفت و 0.05> p به عنوان سطح معنی داری اختلاف ها در نظر گرفته شد. مقایسه میانگین ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما دربین گروه کنترل و مورد، کاهش معنی داری را در گروه مورد نشان می دهد ( p=0.00). تفاوت معنی داری میان گروه کنترل و مورد در میزان پراکسیداسیون لیپیدی پلاسما مشاهده نشد ( p=0.424). رابطه معنی داری میان مدت زمان سابقه سوء مصرف مت آمفتامین و میزان مت آمفتامین سوء مصرف شده در روز با میزان پراکسیداسیون لیپیدی پلاسما و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما مشاهده نشد (p>0.05). بنابراین سوء مصرف مزمن مت آمفتامین با کاهش ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما همراه بوده و می تواند باعث برهم خوردن سیستم تعادلیpro-oxidant/antioxidant در افراد سوء مصرف کننده این ماده محرک شود. این یافته می تواند به عنوان یک هدف در دارودرمانی این بیماران مطرح باشد.

تریاک به عنوان شایعترین عامل سوء مصرف و اعتیاد به مواد در کشور محسوب می گردد.بر طبق آمار موجود، ایران بالاترین میزان معتادان به این ماده را در جهان دارا می باشد.با توجه به تبعات بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اعتیاد برای فرد و جامعه، از طرفی وجود مشکلات، عوارض ومیزان بالای شکست در روشهای موجود دارودرمانی در این بیماران سبب شود هر گونه تحقیق با هدف شناسایی مکانیسم های موثر در ایجاد آسیب های ناشی از اعتیاد، گامی مهم در جهت راهکارهای نوین دارودرمانی در این بیماران قلمداد گردد.با توجه به نتایج مطالعات جدید مبنی بر بروز استرس اکسیداتیو ناشی از مورفین و هروئین در مدل های in vivo و in vitro، محدود بودن مطالعات بالینی در این زمینه در بیماران معتاد به تریاک، لزوم بررسی وضعیت اکسیداتیو استرس در بیماران با هدف بررسی کارایی بالقوه تجویز عوامل آنتی اکسیدان در درمان این بیماران را مطرح می کند. در این مطالعه، 21 بیمار سوءمصرف کننده تریاک مراجعه کننده به مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران و جمعیت احیای انسانی (کنگره 60) مورد بررسی قرار گرفتند. در بدو ورود پس از اخذ رضایتنامه از بیماران، اطلاعات دموگرافیک بیماران ثبت و در صورت عدم ابتلا به بیماریهای قلبی، ریوی، کبدی، کلیوی، دیابت و انواع بدخیمی ها، عدم مصرف منظم داروها به ویژه استاتین ها، مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسین، آنتی اکسیدانها و نیتریتها، عدم ابتلا به لاغری یا چاقی(با محاسبه bmi) و عدم مصرف الکل و سایر مواد سوءمصرف شونده به جز سیگار، 10 میلی لیتر نمونه خون وریدی پیش از انجام هر گونه اقدامات درمانی از بیماران به منظور بررسی فاکتورهای بیوشیمیایی و سلولی خون مانند: اوره، کراتینین، قند، سدیم، پتاسیم، هموگلوبین، هماتوکریت، تعداد پلاکت و تعداد گلبولهای سفید خون و ارزیابی پارامترهای اکسیداتیو استرس در پلاسما تهیه شد. از 15 فرد سالم داوطلب نیز به عنوان گروه شاهد، جهت بررسی شاخص های استرس اکسیداتیو و مقایسه آن با گروه مورد، نمونه خون تهیه گردید. اطلاعات به دست آمده پس از جمع آوری، توسط برنامه نرم افزاری spss مورد آنالیز قرار گرفت و p<0.05 به عنوان سطح معنی داری اختلافات در نظر گرفته شد. میانگین غلظت مالون دی آلدئید پلاسما(mda)، در گروه مورد µmol/lit 28.6± 4.86و درگروه شاهدµmol/lit 26.67± 2.22اختلاف معنی داری را بین دو گروه نشان نمی دهد (05/0 < p ). در بررسی ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما(tac)، میانگین آن در گروه مورد µmol/l 98.32±13.98 و در گروه شاهد µmol/l 130.7±16.12بود که نشان دهنده بالاتر بودن میانگین ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما در گروه شاهد بود و اختلاف معنی داری را بین دو گروه نشان میدهد( 05/0 > p). پس از بررسی تست آماری correlation، تنها میان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما و مدت زمان سابقه سوء مصرف تریاک، رابطه معنی داری با601/0- =r و05/0 > p مشاهده شد. به طور خلاصه این تحقیق، جایگاه استرسهای اکسیداتیو را به عنوان یک مکانیسم مهم سمیت زایی و بروز آسیب در اثر سوء مصرف تریاک را در شرایط بالینی به اثبات می رساند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما در بیماران سوء مصرف کننده تریاک در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافته بود که خود می تواند تایید کننده افزایش گونه های واکنش گر اکسیژن در اثر سوء مصرف تریاک باشد.در این مطالعه ما نشان دادیم که، مالون دی آلدئید سرمی به عنوان یک شاخص مناسب برای میزان لیپیدپراکسیداسیون، در بیماران سوء مصرف کننده تریاک در مقایسه با گروه شاهد افزایش معنی داری را نشان نداد که می تواند به علت کم بودن حجم مطالعه باشد

زمینه و هدف: مسمومیتهای حاد دارویی و مواد شیمیایی یکی از دلایل عمده مرگ ومیر در بخش مراقبت های ویژه است و یافتن شاخص های زیستی پیش آگهی دهنده جهت ارزیابی سرانجام بیماران بدحال و پیش بینی میزان مرگ ومیر در این بخش بسیار ضروری است و می تواند موجب نجات بیمار و کاهش هزینه های این بخش شود. هدف از این مطالعه، بررسی غلظت پلاسمایی تیامین، روی و لاکتات و ارتباط آن ها با معیار بالینی saps ii در بیماران مسموم بستری در بخش مراقبت های ویژه باهدف به کارگیری احتمالی آن ها به عنوان شاخص های پروگنوستیک در انواع شدید مسمومیت ها است. روش کار: مطالعه به صورت تحلیلی- توصیفی می باشد. جمعیت هدف،30 بیمار بدحال دچار مسمومیت حاد مشخص است که صرف نظر از نوع آن، در بخش مراقبت های ویژه مسمومین بیمارستان لقمان حکیم، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بستری شده اند. در ابتدا خصوصیات دموگرافیک، علائم و نشانه های بالینی و یافته های آزمایشگاهی برای کلیه بیماران ثبت شد. از هریک از بیماران، دو نمونه ی خون وریدی در زمان بدو ورود و زمان خروج از بخش اخذ گردید. سپس، برای هر بیمار معیار بالینی saps ii محاسبه شد. سطوح پلاسمایی روی به روش پلاروگرافی، تیامین به روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا اندازه گیری شد. سطح لاکتات پلاسمایی در هر یک از بیماران، با استفاده از کیت اختصاصی و توسط دستگاه autoanalyzer اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج حاصله در دو گروه نشان می دهد که میانگین غلظت تیامین پلاسما در افراد با معیار بالینی saps ii پنجاه یا بیشتر (گروه مورد) در بدو ورود 23/1± 48/11 نانو مول بر لیتر و در گروه بیماران با saps ii پایین تر از پنجاه (گروه شاهد)، 53/1 ±37/21 نانو مول بر لیتر بود. همچنین غلظت پلاسمایی لاکتات در گروه مورد در بدو ورود 02/1 ±23/3 میلی مول بر لیتر و از آن گروه شاهد 86/0± 97/1 میلی مول بر لیتر بود و سطح پلاسمایی زینک، در دو گروه نشان می دهد که میانگین غلظت زینک پلاسما در گروه مورد در بدو ورود 26/2± 1/7 میکرو مول بر لیتر و در گروه شاهد 71/2 ± 35/10 میکرو مول بر لیتر بود، که اختلاف معنی داری در رابطه با هر سه فاکتور را در بین دو گروه نشان می دهد (p<0.05). سطح لگاریتم غلظت پلاسمایی لاکتات با saps ii دارای ارتباط مستقیم و معنی داری بود ((r=0.43, p<0.01. بین لگاریتم غلظت پلاسمایی تیامین و معیار بالینی saps ii یک ارتباط معکوس معنی داری یافت شد (p<0.01,r=-0.58). نتیجه گیری: بر اساس این مطالعه وخامت حال بیماران مسموم منجر به کاهش سطح پلاسمایی زینک و تیامین و افزایش لاکتات می شود و با توجه به این امر اضافه کردن زینک در پروتکل درمانی می تواند سودمند باشد. از طرفی وجود رابطه خطی بین افزایش غلظت پلاسمایی لاکتات و کاهش تیامین با معیار بالینی saps ii، می توان از لاکتات و تیامین به عنوان فاکتورهای پروگنوستیک برای شناسایی بیماران با ریسک بالای مرگ ومیر به دلیل مسمومیت های دارویی و پیش بینی مرگ ومیر و شدت مسمومیت استفاده کرد.