چکیده عرفان به معنای شناخت، شناسایی و در اصطلاح، طریقه و روش خاصی برای دستیابی به حقیقت است که به شهود، اشراق، جذبه سلوک، وصول و اتحاد با حقیقت، تکیه دارد. عرفان دونوع است. عرفان نظری و عرفان عملی. عرفان عملی، سیر و سلوک نامیده می شود. عرفا، سیر و سلوک را به سفر تشبیه کرده اند، عارفی که در جستجوی حق، پا به جاده ی بی افق می نهد، سالک نامیده می شود . همه ی کسانی که فرآیند سیر و سلوک را تجربه می کنند، به یک طریق سیر و سلوک نمی کنند. گروهی از سالکان در ابتدا، در اثر معرفت، مجاهدت و کوشش به سیر سلوک می پردازند، بعد جذبه ی الهی شامل حالشان می شود، به این گروه سالک مجذوب گفته می شود. مجذوب سالک نیز به کسانی گفته می شود که در ابتدا، جذبه و عنایت الهی شامل حالشان شده، از خود فانی می شوند، بعد برای دستگیری مریدان برمی گردند و منازل، مراحل و مقاماتی را که یک مرتبه از آنها گذشته اند، دوباره این مراحل و مقامات را طی می کنند. بنابراین؛ نهایت راه سالک مجذوب، ابتدای راه مجذوب سالک است. پژوهش حاضر، با هدف معرفی سالک مجذوب و مجذوب سالک از دیدگاه عرفان اسلامی و تفاوت های این دو، صورت گرفته است. سوالات پژوهش عبارتند از: معنا و مفهوم سالک مجذوب و مجذوب سالک چیست؟ سالکان مجذوب و مجذوبان سالک از نظر مقامات، مراتب عرفانی و مراحل چه تفاوتی با هم دارند؟ جایگاه جذبه و مشاهدات در مجذوب سالک و جایگاه معرفت، هوشیاری و یقظه در سالک مجذوب چیست؟ نتایج به دست آمده، گویای آن است که نحوه ی سیر و سلوک سالک مجذوب و مجذوب سالک و جایگاه هر کدام و مقامات کسب شده در سلوک متفاوت است. روش پژوهش حاضر، به شیوه ی توصیفی ـ تحلیلی بوده است. کلید واژه ها: تدلّی و ترقّی، سالک مجذوب، مجذوب سالک، جذبه و معرفت