نام پژوهشگر: فرشته سرگلزایی
فرشته سرگلزایی صادق اصغری لفمجانی
پایداری، مجموعه¬ای از ابعاد اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- فضایی است که در تعامل و تقابل آنها، پایداری یا عدم پایداری تحقق می¬یابد. در این رویکرد، تبیین وضع موجود جوامع روستایی، ساختار، مشکلات، روند توسعه و به ویژه سطح رفاه ساکنین نواحی روستایی از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. بدین ترتیب درک و شناسایی وضع موجود و شرایط حاکم بر نظام¬های محلی، منطقه¬ای و ملی و آگاهی از وضعیت پایداری جوامع روستایی اعتبار ویژه¬ای را در تصمیم¬گیری¬ها داراست. از این رو، این موضوع که چه عواملی در پایداری روستاها تأثیر¬گذار می¬باشند، همواره مطرح بوده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات هدفمندسازی یارانه ها بر پایداری روستاهای بخش مرکزی شهرستان زابل صورت گرفته است. روش به کار رفته در این تحقیق ترکیبی از روش¬های میدانی و توصیفی – تحلیلی می¬باشد. حجم نمونه، شامل 52 روستای بخش مرکزی شهرستان زابل می¬باشد. با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در این روستاها و استفاده از فرمول کوکران، تعداد 254 نفر از سرپرستان خانوار در روستاهای مورد مطالعه برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردید. سهم هر روستا برای تکمیل پرسشنامه، براساس فراوانی افرادی که در آن مستقیماً یارانه به حسابشان واریز می¬شود، در نظر گرفته شده است. در این پرسشنامه ها، 25 شاخص مربوط به چهار بعد توسعه پایدار روستایی مورد توجه بوده است. در این پژوهش، با استفاده از روش ahp در نرم افزارهای expert choice و arcgis و استفاده از تحلیل های آماری در spss، اثرات هدفمندسازی یارانه ها بر پایداری روستاها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی مؤید آن است که با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه¬ها، میزان پایداری 41 روستا (معادل 79 درصد از روستاهای مورد مطالعه) تضعیف شده است. همچنین یافته¬های تحقیق نشان می¬دهد که مشارکت¬های مردمی در سطح روستاهای مورد مطالعه با اجرای این طرح کاهش یافته است.