نام پژوهشگر: شبنم آقاگدی
شبنم آقاگدی قباد کیانمهر
چکیده: تزیینات معماری به عنوان عناصری جدا نشدنی از بناهای ایرانی-اسلامی نقش مهمی را در تاریخ هنر ایران به عهده دارند. در این رابطه نقوش اسلیمی و ختایی از مهمترین نقوشی هستند که در ادوار مختلف مورد توجه هنرمندان ایرانی قرار گرفته است. از جمله آثاری که از نقش اسلیمی و ختایی به وفور در کاشیکاریها استفاده شده مسجد جامع عباسی(مسجد نقش جهان) است، به گونه ای که فضای معماری را تلطیف نموده انسان را به عالم علوی هدایت می کند. از سوی دیگر کاربرد این نقوش در صنایع دستی مختلف از جمله چوب رایج است. در بیشتر وسایل کاربردی چوب از جمله منبت، معرق، برنزکوبی و ... نقوش مذکور استفاده می شود. بکارگیری نقوش اسلیمی و ختایی در آثار مختلف هنری نشان از گستردگی کاربرد آنها است. در این مجموعه به بررسی و پژوهش در باب نقش مایه اسلیمی وتوجه به سربند های اسلیمی پرداخته شده است.هدف از این بررسی شناخت انواع اسلیمی های به کار رفته در مسجد جامع عباسی-که خود از شاهکارهای عصرصفوی و هزار سال مسجدسازی در ایران به شمار می آید و در نوع خود بی نظیرو قابل مطالعه است و کاشیکاری این مسجد به تکنیک کاشی معرق و هفت رنگ که سراسر با نقوش گیاهی اسلیمی_ختایی پوشیده شده – و استفاده از آنها در وسایل کاربردی چوبی بر روی زمینه غیرهمسطح، با حفظ اصالت وطرح اصلی وایجاد تغییراتی متناسب باماده مورد استفاده- چوب- می باشد. از این تحقیق می توان چنین نتیجه گرفت که کاربست نقوش اسلیمی این دوره می تواند بر روی آثار چوبی به گونه ی غیر همسطح اجرا گردد و انتخاب فضاهای اجرا بر روی چوب تأثیرات متفاوتی را نشان می دهد. پژوهش صورت گرفته از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی است و از نظرروش گردآوری اطلاعات،کتابخانه ای و میدانی، وروش تجزیه وتحلیل آن کیفی می باشد. لغات کلیدی:نقش مایه اسلیمی/کاشیکاری/مسجد جامع عباسی/کادر غیرهمسطح