نام پژوهشگر: مهدی اکاتی
مهدی اکاتی حسین مهرپویا
هنر ایران سهم بسزایی در پرورش تمدن جهان به عهده داشته و تمدن هر جامعه ایی در آثار صنایع دستی آن تجلی می یابد. سیستان نیز با توجه به تاریخ کهن و آثار کشف شده در شهر سوخته و وجود دستبافته های نفیس، حتی در دوران معاصر به نوبه خود بخش بزرگی از این سهم را به عهده داشته است، اما متاسفانه در دهه های اخیر، این دستبافته های اصیل و زیبا به دست فراموشی سپرده می شوند و اگر برای آن برنامه ریزی جدی انجام نشود، به کلی از بین می رود. بطوریکه برخی از این رشته ها، فقط یک هنرمند دارند و یا در سینه کهنسالان منطقه حفظ می شود که در صورت عدم مستند نگاری و احیاء ، اثری از آنها باقی نخواهد ماند؛ لذا هدف اصلی از انتخاب این موضوع مستند نگاری و احیای این هنرهاست ، بدین منظور این تحقیق با دو پرسش، که اولی درخصوص معرفی تخت بافته های سنتی سیستان و ویژگیهای منحصر به فرد آن بوده و دیگری پی جوی ضعفها و چالشهایی است که باعث رکود آنها شده، دنبال گردیده است؛ از آنجا که از میان کلیه دست بافته های این منطقه، فقط در مورد قالی و اندکی نیز در خصوص گلیم و دیگر دست بافته های منطقه، مطالبی تدوین شده؛ در این پژوهش که از طریق تحقیق میدانی و گذارش های اخذ شده از کارشناسان اجرایی و همچنین صنعتگران باتجربه انجام شده ، سعی گردیده : فصل اول و دوم به مقدمه ، مفاهیم پایه ، منطقه سیستان و صنایع دستی آن تعلق یابد و سپس ، ابتدا در فصل سوم دستبافته های سنتی سیستان، غیر از قالی معرفی گردند و در فصل چهارم، ضعفها و مشکلاتی که موجب تزلزل یا منسوخ شدن این دستبافته های منطقه گردیده، بررسی شوند. و در نهایت ، در بخش پایانی همان فصل ، سعی شده، راهکارهایی جهت مرتفع ساختن چالشهای مطرح شده و احیاء مجدد این رشته ها ارائه گردد. دربخش نتیجه گیری، ویژگیهای منحصر به فرد رشته های مذکور برشمرده شده و از میان دهها مورد راهکاری که برای مرتفع کردن ضعفهای هنرهای مزکور در حین تحقیق مرور شده، به اجرایی ترین آنها اشاره شود. یکی از اقدامات مهم در این تحقیق، ارائه نمونه طرحهای جدید و کاربردی از محصولات هر رشته به عنوان الگوی تولید می باشد، که خود، یکی از سرمشقها و مولفه های اصلی توسعه صنایع دستی منطقه می باشد. کلمات کلیدی: صنایع دستی سیستان ، بافت و طرح ، آسیبها)علتها) ، گلیم بافی ، جومه بافی ، خولک بافی ، گز بافی.