نام پژوهشگر: سیمین آقایی وندا
سیمین آقایی وندا محمد سعید حیدرنژاد
امروزه با افزایش استفاده از نانوذرات نقره در محصولات مختلف از جمله محصولات مصرفی و پزشکی، بررسی بالقوه سمیت نانوذرات نقره برای امنیت استفاده کنندگان از این محصولات لازم و ضروری می باشد. نانوذرات نقره می توانند از مسیرهای مختلف از جمله خوراکی وارد بدن شوند، بعضی از مطالعات نشان می دهند که کبد اندام اصلی برای تجمع و ذخیره این مواد می باشد. بنابراین هدف از این تحقیق بررسی اثرات حاد نانوذرات نقره بر پارامترهای بیوشیمیایی کبد و نیز بررسی هیستوپاتولوژیک اثر حاد نانوذرات نقره بر بافت کبد طی درمان خوراکی در موش سفید آزمایشگاهی (mus musculus) می باشد. در این مطالعه تعداد 60 سر موش نر و ماده در 6 گروه 9 تایی مورد بررسی قرار گرفتند. این 6 گروه شامل 2 گروه کنترل و 4 گروه تیمار (گروه تیمار 1 و گروه تیمار 2) بودند. موش ها در گروه تیمار به مدت 14 روز تحت تیمار با نانوذرات نقره در 2 دوز متفاوت ( ppm20 و ppm50) قرار گرفتند، اما برای موش ها در گروه تیمار آب مقطر استفاده شد. به منظور بررسی تعداد سلول های خونی نیز تعداد 9 سر موش به طور تصادفی به 2 گروه (یک گروه کنترل و یک گروه تیمار) تقسیم شدند. بعد از 14 روز خونگیری از موش ها انجام شد. سرم خون با استفاده از سانتریفیوژ با سرعت 3000 بمدت 15 دقیقه بدست آمد. غلظت سرمی آلانین آمینوتراسفراز (alt) آسپارتات آمینوتراسفراز (ast) و سلول های خونی با استفاده از اتوآنالایزر تعیین شد. نتایج به کمک آنالیز واریانس دو طرفه (anova) با آزمون دانکن و نرم افزار spss17 تجزیه و تحلیل شد و اختلاف کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. برای بررسی آسیب های بافت شناسی نیز در پایان آزمایشات، نمونه برداری بافت کبد انجام شد و نمونه ها با رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شدند. در سطح آنزیم های ast و alt کبدی تفاوت معنی داری بین گروه کنترل و گروه تیمارها مشاهده شد بطوری که افزایش قابل توجهی از آنزیم های آلانین آمینوتراسفراز(alt)، آسپارتات آمینوتراسفراز (ast) در گروه دریافت کننده از نانوذرات نقره نسبت به گروه کنترل دیده شد (p<0.05). نانوذرات نقره تغییراتی را در سلول های خونی ایجاد می کنند. تغییرات قابل توجهی در تعداد گلبول های قرمز و هماتوکریت بین گروه تیمار و شاهد یافت نشد؛ با این حال، تعداد گلبول های سفید در گروه تیمار نسبت به گروه شاهد به طور قابل توجهی افزایش یافت (p<0.05). بررسی های هیستوپاتولوژیک نشان داد که افزایش دوز نانوذرات نقره، منجر به واکوئله شدن سیتوپلاسم هپاتوسیت ها به همراه دژنراسیون و نکروز برخی سلول ها و تجمع کانونی سلول های آماسی در کبد همراه با پرخونی می شود. این آزمایشات نشان داد که کبد بافت هدف برای تجمع نانوذرات نقره در موش می باشد و استفاده از نانوذرات نقره به صورت خوراکی باعث افزایش فعالیت سرمی آنزیم های alt و ast در سرم خون می شود، همچنین استفاده از نانوذرات نقره به صورت خوراکی باعث آسیب بافت کبد موش ها می شود. همچنین این مطالعه نشان داد که نانوذرات نقره خوراکی باعث تغییرات قابل توجهی بر تعداد گلبول های سفید خون می شود.